Trong giai đoạn 2025-2035, việc xây dựng đô thị thông minh sẽ đòi hỏi một hạ tầng số tinh vi để giúp dữ liệu công trở thành công cụ ra quyết định, vận hành đô thị một cách minh bạch, theo thời gian thực và tiết kiệm nguồn lực. Một trong những công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc kiến tạo đô thị vận hành bằng dữ liệu mở là công nghệ blockchain.
Công nghệ blockchain được xem là một hạ tầng mềm quan trọng cho đô thị thế hệ mới, bên cạnh hạ tầng cứng như điện, nước, giao thông. Theo ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain Việt Nam, giá trị cốt lõi của blockchain nằm ở khả năng lập trình hóa quy trình, phi vật chất hóa dữ liệu và phân tán trách nhiệm vận hành theo một chuẩn mực kiểm chứng công khai.
Khi dữ liệu công được ghi nhận trên một blockchain mở, mọi thao tác chỉnh sửa, can thiệp hay sai lệch đều bị phát hiện ngay lập tức. Điều này giúp làm trong sạch hóa vận hành công và giảm thiểu tiêu cực. Nhiều doanh nghiệp công nghệ đã ứng dụng blockchain tại các địa phương, từ sàn giao dịch tài sản số đến nền tảng thanh toán DeFi và hệ thống blockchain nội bộ hỗ trợ truy xuất dữ liệu kim hoàn, tài sản đô thị và tín nhiệm tài chính công.
Để xây dựng đô thị thông minh, việc thiết kế lại cấu trúc dữ liệu nền là quan trọng. Các thành phố như Singapore, Hàn Quốc, Thụy Sĩ và Hồng Kông đã bắt đầu quá trình chuyển đổi số bằng cách chuẩn hóa dữ liệu công, lựa chọn công nghệ phù hợp và tạo sandbox để kiểm nghiệm thực tế từng ứng dụng trước khi nhân rộng.
Công nghệ blockchain giúp khôi phục niềm tin giữa người dân và chính quyền thông qua khả năng xác minh công khai mọi quyết định của Nhà nước. Hệ thống sổ cái phân tán (DLT) tạo ra bản ghi chính thức và chống lại việc sửa lại quá khứ, giúp tăng cường minh bạch trong quản trị đô thị. Một thành phố minh bạch không phải là nơi không có lỗi, mà là nơi mọi quyết định đúng hay sai đều để lại dấu vết và có thể được kiểm tra, phản biện, đánh giá bằng dữ liệu thật.
Hiện tại, một số công ty đang xây dựng các bộ công cụ để hỗ trợ chính quyền địa phương triển khai hệ thống truy xuất công khai trên dữ liệu ngân sách, giấy phép xây dựng và đất công thông qua giao diện trực tuyến. Với sự phát triển của công nghệ blockchain, đô thị thông minh sẽ trở thành hiện thực, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân và tạo ra một xã hội công bằng và minh bạch hơn.
Như vậy, có thể thấy rằng công nghệ blockchain đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng đô thị thông minh. Với khả năng lập trình hóa quy trình, phi vật chất hóa dữ liệu và phân tán trách nhiệm vận hành, blockchain giúp tăng cường minh bạch và giảm thiểu tiêu cực trong quản trị đô thị. Việc ứng dụng blockchain trong xây dựng đô thị thông minh sẽ giúp tạo ra một xã hội công bằng và minh bạch hơn, nơi mà mọi quyết định đều được xác minh công khai và để lại dấu vết.
Vietnam Blockchain và các chuyên gia trong lĩnh vực blockchain đang tích cực làm việc để đưa công nghệ này vào ứng dụng thực tế, giúp xây dựng đô thị thông minh và tạo ra một tương lai tốt đẹp hơn cho người dân.