Nội dung chính
TP.HCM – Ngày 26/11, phiên tòa phúc thẩm vụ án Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (giai đoạn 1) tiếp tục diễn ra với phần tranh luận và lời phát biểu cuối cùng của bà Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Hội đồng Quản trị tập đoàn này. Trước Hội đồng Xét xử (HĐXX), bà mô tả vụ án như một “thảm họa chưa từng có”, đồng thời bày tỏ mong muốn được giảm nhẹ hình phạt và cơ hội sửa chữa những sai lầm đã gây ra.
Tranh luận gay gắt: SCB bị cáo buộc thiếu hợp tác
Trong hơn một giờ đối đáp, bà Trương Mỹ Lan mở đầu bằng lời cảm ơn Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) Cấp cao tại TP.HCM vì đã bác đề xuất của Ngân hàng SCB về việc tự xử lý tài sản kê biên, thay vào đó giao cho cơ quan thi hành án phối hợp thực hiện. Bà khẳng định sẽ hợp tác tối đa để khắc phục thiệt hại, nhấn mạnh rằng “lợi ích xã hội” là động lực chính trong các quyết định của mình. Tuy nhiên, bà cũng đề nghị HĐXX xem xét kỹ lưỡng các số liệu liên quan, cho rằng danh dự gia tộc là điều bà đặt lên hàng đầu, bất chấp mức án có thể nhận.
Một trong những điểm nóng của phiên xử là cáo buộc của bà Lan về việc SCB từ chối cung cấp tài liệu quan trọng, bao gồm số liệu nợ trước hợp nhất và dư nợ gốc, lãi qua các giai đoạn từ 2017 đến thời điểm khởi tố (7/10/2022). Bà đặt câu hỏi: “SCB từ chối giao số liệu với ý đồ gì, khi chúng liên quan đến số phận của hàng chục người từng làm việc cho ngân hàng này?”. Lập luận của bà đã tạo ra một góc nhìn đáng chú ý, dù phía SCB chưa đưa ra phản hồi chính thức tại phiên tòa.
Bà Lan cũng chia sẻ về hành trình cá nhân, từ tuổi trẻ khó khăn sau khi mất cha, đến quyết định từ chối lời mời của chồng – ông Chu Lập Cơ – để ra nước ngoài, thay vào đó ở lại Việt Nam đầu tư bất động sản. Theo bà, việc tham gia tái cơ cấu ba ngân hàng yếu kém xuất phát từ ý định đóng góp cho xã hội trong bối cảnh kinh tế suy thoái. Tuy nhiên, những lý giải này cần được đối chiếu với các bằng chứng cụ thể để đánh giá tính xác thực.
Lời sau cùng: Cam kết chuộc lỗi và xin khoan hồng
Khi được nói lời sau cùng, bà Trương Mỹ Lan bày tỏ sự cảm kích với HĐXX và VKSND vì đã lắng nghe quan điểm của mình. Bà gọi vụ án là “thảm họa” đã xóa sạch giấc mơ cống hiến, đồng thời tiết lộ nỗi tiếc nuối cá nhân: “Tôi chưa từng được ngủ cùng con mình, vì từ khi sinh ra, tôi đã giao cháu cho người khác để lao vào công việc”. Lời tâm sự này phần nào cho thấy áp lực và sự hy sinh mà bà tự nhận đã trải qua.
Bà đề nghị HĐXX tạo điều kiện để bà trả nợ cho Ngân hàng Nhà nước và hoàn tiền cho các trái chủ bị ảnh hưởng từ vụ trái phiếu, thậm chí cam kết dùng tài sản còn lại lập quỹ từ thiện và xây nhà ở xã hội nếu được giảm nhẹ hình phạt. Bà cũng xin khoan hồng cho các bị cáo khác, cho rằng họ chỉ hành động để “cứu SCB” trong giai đoạn khó khăn, và khẳng định việc hỗ trợ SCB là quyết định cá nhân, không liên quan đến Vạn Thịnh Phát. Dù vậy, những lời bào chữa này vẫn cần được cân nhắc dựa trên hồ sơ vụ án và các chứng cứ đã được trình bày.
Nhìn từ bản án sơ thẩm: Hành trình pháp lý phức tạp
Theo bản án sơ thẩm hồi tháng 4, TAND TP.HCM kết luận trong 10 năm kiểm soát SCB, bà Lan đã chỉ đạo giải ngân hơn 2.500 khoản vay cho các công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát, dẫn đến dư nợ 677.000 tỷ đồng tính đến tháng 10/2022. Sau khi trừ đi một số khoản đã tất toán, bà phải bồi thường 673.000 tỷ đồng. Tòa tuyên phạt bà tử hình về tội “Tham ô tài sản”, cùng 20 năm tù cho hai tội “Đưa hối lộ” và “Vi phạm quy định về cho vay”, tổng hợp hình phạt là án tử hình.
Không đồng ý với phán quyết, bà Lan kháng cáo xin được sống, nhấn mạnh mong muốn khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, tại phiên phúc thẩm, VKSND Cấp cao tại TP.HCM vẫn đề nghị giữ nguyên án tử hình, lập luận rằng mức độ thiệt hại và hành vi phạm tội của bà là đặc biệt nghiêm trọng. Quan điểm trái chiều giữa các bên cho thấy vụ án vẫn còn nhiều tranh cãi chưa thể giải quyết ngay lập tức.
Đánh giá khách quan: Công lý và cơ hội chuộc lỗi
Phiên tòa phúc thẩm không chỉ là nơi bà Trương Mỹ Lan đối diện với bản án, mà còn là cơ hội để dư luận nhìn nhận lại toàn bộ sự việc. Những lời giãi bày của bà cho thấy một khía cạnh con người – sự hối tiếc và mong muốn sửa sai – nhưng không thể phủ nhận mức độ thiệt hại khổng lồ mà vụ án đã gây ra cho hệ thống tài chính và hàng ngàn người liên quan. Việc SCB bị cáo buộc thiếu minh bạch cũng đặt ra câu hỏi về trách nhiệm của các bên liên đới, cần được làm rõ trong quá trình xét xử.
Phán quyết cuối cùng của HĐXX sẽ không chỉ quyết định số phận của bà Lan và các bị cáo, mà còn là bài kiểm tra tính công bằng và nhân văn của hệ thống tư pháp. Liệu lời cam kết khắc phục hậu quả của bà có đủ sức thuyết phục để thay đổi bản án? Câu trả lời vẫn nằm trong tay HĐXX, khi phiên tòa tiếp tục thu hút sự quan tâm lớn từ công chúng.
Theo: Dân trí