Ngân hàng Gen liệt sĩ, một dự án nhân văn của Chính phủ, Bộ Công an và doanh nghiệp GeneStory, đã hoạt động được một năm và đạt được những kết quả đáng kể. Dự án này nhằm mục đích tìm lại người thân cho hàng trăm nghìn gia đình và xác minh danh tính của các liệt sĩ vô danh thông qua công nghệ giám định ADN hiện đại.

Sau một năm hoạt động, Ngân hàng Gen liệt sĩ đã thu nhận hơn 51.000 mẫu ADN từ thân nhân liệt sĩ tại 34 tỉnh, thành, đạt khoảng 5% mục tiêu quốc gia là 1 triệu mẫu vào năm 2030. Qua đó, đã hoàn thành phân tích, cập nhật vào cơ sở dữ liệu căn cước hơn 11.000 mẫu. Đặc biệt, tính đến thời điểm hiện tại, đã xác định được danh tính 16 trường hợp liệt sĩ vô danh.

Toàn bộ chi phí liên quan đến việc thu mẫu, phân tích, đối sánh và trả kết quả đều được miễn phí. Nguồn kinh phí thực hiện đến từ sự đóng góp của các doanh nghiệp trên cả nước. GeneStory, đơn vị xây dựng Ngân hàng Gen liệt sĩ, cho biết ngân hàng được xây dựng hiện đại, bảo mật, với hệ thống hỗ trợ lưu trữ, phân tích chính xác hàng chục nghìn mẫu ADN.

Dự án không chỉ là một công trình khoa học mang tầm quốc gia, mà còn là biểu tượng cho lòng tri ân sâu sắc của dân tộc Việt Nam với những anh hùng đã ngã xuống vì hòa bình và độc lập của Tổ quốc. Đến năm 2030, ngân hàng gen đặt mục tiêu hoàn thành việc thu nhận 1 triệu mẫu ADN từ thân nhân, góp phần xác định danh tính hàng chục nghìn liệt sĩ vô danh.

Trong hành trình ‘trả lại tên’ cho các liệt sĩ, công nghệ giám định ADN đã đóng vai trò quan trọng. Gần đây, Mỹ đã bàn giao trang thiết bị, vật tư, hóa chất và quy trình xét nghiệm ADN cho Việt Nam nhằm phục vụ giám định hài cốt chưa định danh trong chiến tranh tại Việt Nam.

GS-TS Chu Hoàng Hà, Phó chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cho biết các nhà khoa học đã nỗ lực không ngừng để phát triển, tối ưu hóa và chuyển giao công nghệ phân tích ADN hài cốt liệt sĩ tiên tiến. Các kết quả thu được rất đáng ghi nhận, với tỷ lệ chiết tách thành công ADN từ các mẫu hài cốt tăng từ 22% lên tới 70%.

Việc giải trình tự gen và phân tích chỉ thị SNP đã mở ra khả năng khớp nối với thân nhân có quan hệ huyết thống xa đến 4 hoặc 5 thế hệ. Đây là lần đầu tiên các chuyên gia đã chứng minh được tính khả thi của việc áp dụng công nghệ tiên tiến vào công tác giám định ADN hài cốt liệt sĩ Việt Nam.

Ở Việt Nam, việc xác minh danh tính liệt sĩ đã trở thành một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết trong những năm gần đây. Các cơ quan chức năng đang nỗ lực không ngừng để giải quyết những tồn tại lâu năm trong lĩnh vực này. Một trong những hướng đi quan trọng mà các cơ quan chức năng đang tập trung thực hiện là ứng dụng các giải pháp công nghệ hiện đại và tăng cường hợp tác quốc tế để đẩy nhanh tiến độ giám định ADN.

Theo thống kê, hiện cả nước vẫn còn khoảng 300.000 mộ liệt sĩ mà thông tin về họ chưa được làm rõ. Số lượng hài cốt liệt sĩ cần được quy tập ước tính khoảng 180.000. Những con số này không chỉ phản ánh những khó khăn trong công tác xác minh mà còn thể hiện sự cần thiết phải có những giải pháp mới và hiệu quả hơn.

Với mục tiêu đến năm 2030, ngành sẽ phấn đấu xác định được danh tính của 20.000 liệt sĩ thông qua phương pháp giám định ADN, các cơ quan chức năng đã và đang tích cực triển khai nhiều biện pháp. Ứng dụng công nghệ hiện đại trong giám định ADN được coi là bước tiến quan trọng, giúp nâng cao độ chính xác và hiệu quả trong việc xác minh danh tính liệt sĩ.

Bên cạnh việc ứng dụng công nghệ, việc mở rộng hợp tác quốc tế cũng được coi là một hướng đi quan trọng. Thông qua hợp tác quốc tế, Việt Nam có thể tiếp cận với những công nghệ hiện đại và kinh nghiệm quản lý từ các nước khác, từ đó có thể đẩy nhanh tiến độ giám định ADN và giải quyết những tồn tại lâu năm.

Việc đẩy nhanh tiến độ giám định ADN không chỉ góp phần giải quyết những tồn tại lâu năm mà còn mang lại ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Đó là việc giúp an dân và tri ân các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc. Hơn nữa, việc xác định được danh tính của các liệt sĩ cũng giúp người thân của họ có thể tìm lại được những người đã mất, góp phần hàn gắn vết thương chiến tranh.

Tóm lại, với những nỗ lực không ngừng của các cơ quan chức năng trong việc ứng dụng công nghệ hiện đại và tăng cường hợp tác quốc tế, hy vọng rằng mục tiêu xác định danh tính của 20.000 liệt sĩ thông qua phương pháp giám định ADN vào năm 2030 sẽ được thực hiện. Điều này không chỉ thể hiện sự tri ân đối với các anh hùng liệt sĩ mà còn góp phần xây dựng một xã hội công bằng và nhân văn hơn.