Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội vừa ban hành văn bản số 3022/SVHTT-QLDSVH, yêu cầu các địa phương và đơn vị quản lý di tích trên địa bàn thành phố Hà Nội tăng cường phòng chống thiên tai tại các di tích lịch sử – văn hóa và danh lam thắng cảnh. Văn bản này được ban hành trong bối cảnh thành phố Hà Nội đang phải đối mặt với bão số 3 năm 2025.

Thực hiện Công điện số 3550/CĐ-BVHTTDL ngày 19/7/2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) và chỉ đạo của UBND thành phố Hà Nội, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội yêu cầu các địa phương và đơn vị khẩn trương triển khai các biện pháp phòng, chống và khắc phục hậu quả do bão lũ gây ra. Sở yêu cầu UBND các xã, phường thuộc thành phố Hà Nội; Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội; các Ban Quản lý di tích: Di tích Danh thắng Hà Nội, Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Nhà tù Hoả Lò chỉ đạo các phòng, ban chức năng triển khai nghiêm túc chỉ đạo của Bộ VHTTDL và thành phố về công tác ứng phó bão số 3.

Cụ thể, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đề nghị các địa phương và đơn vị kiểm tra, rà soát hệ thống cấp điện trong di tích; chủ động triển khai phương án bảo vệ các di tích lịch sử – văn hoá trên địa bàn quản lý; tạm dừng các hoạt động vui chơi, giải trí, du lịch trong thời gian có cảnh báo lũ. Sở cũng yêu cầu các địa phương tăng cường hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai, tránh xảy ra sự cố tại các di tích nhằm hạn chế tối đa thiệt hại do bão lũ gây ra.

Các địa phương cần lập sơ đồ vị trí, danh mục thống kê các di vật, hiện vật bị hư hại sau khi sự cố xảy ra, làm cơ sở đối chiếu, phục hồi, khắc phục hậu quả và xác định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan (nếu có). Đối với các di tích đã xuống cấp, đặc biệt là các di tích xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ sụp đổ, nằm gần sông, hồ cần có biện pháp phòng chống thiên tai, ngập lụt.

Đối với các di tích đang hạ giải hoặc đang trong quá trình thi công, cần có biện pháp bảo vệ hiệu quả để tránh thiệt hại do bão lũ gây ra, bảo đảm an toàn trong suốt thời gian tu bổ, tôn tạo di tích. Với các di tích ven sông, cần chủ động theo dõi sát diễn biến lũ qua các phương tiện thông tin đại chúng và thông báo từ chính quyền địa phương, bộ, ngành liên quan để kịp thời có biện pháp bảo đảm an toàn về người và tài sản.

Các địa phương và đơn vị cần phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan triển khai các phương án ứng phó lũ; chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện, vật tư để di dời hiện vật, đồ thờ tự, tài liệu quan trọng đến nơi an toàn; tổ chức khắc phục hậu quả theo hướng dẫn của các cấp có thẩm quyền. Bên cạnh đó, Sở yêu cầu các địa phương, đơn vị thực hiện các biện pháp đảm bảo vệ sinh môi trường như: duy trì quét dọn vệ sinh thường xuyên tại di tích; bố trí điểm thu gom, vận chuyển rác thải đúng quy định; đảm bảo cảnh quan di tích xanh, sạch, đẹp.

Đồng thời, các địa phương cần tiếp tục chỉ đạo các đơn vị liên quan tăng cường công tác bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn, nhằm ổn định tình hình liên quan đến hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng tại di tích; kiểm tra, hướng dẫn, tuyên truyền các tổ chức, cá nhân, Tiểu ban Quản lý di tích thực hiện tốt công tác phòng cháy, chữa cháy, phòng chống thiên tai và việc tu bổ, phục hồi di tích đúng quy định của Luật Di sản văn hóa và các quy định pháp luật hiện hành.

Khu di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi vừa tổ chức một buổi lễ long trọng để kỷ niệm sự ra mắt của Không gian Văn hóa Hồ Chí Minh, với chủ đề ‘Miền Nam với Bác – Bác với miền Nam’. Công trình này được kỳ vọng sẽ trở thành một điểm đến lịch sử quan trọng, không chỉ mang lại cho du khách những hiểu biết về quá khứ mà còn góp phần quảng bá tư tưởng, đạo đức và phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Buổi lễ có sự tham dự của nhiều lãnh đạo cấp cao từ các cơ quan Trung ương và Thành phố Hồ Chí Minh. Trong lời phát biểu khai mạc, Trung tá Triệu Văn Hiếu, Giám đốc Khu di tích Địa đạo Củ Chi, đã giới thiệu về Không gian Văn hóa Hồ Chí Minh. Với diện tích gần 240m², công trình này được thiết kế để trưng bày những hình ảnh và tư liệu tiêu biểu về các dấu mốc quan trọng trong cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thông qua đó, giúp khách tham quan hiểu rõ hơn về cuộc đời và sự nghiệp của người lãnh đạo cách mạng Việt Nam.

Đại tá Nguyễn Thành Trung, Chính ủy Bộ Tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh, đã nhấn mạnh ý nghĩa sâu sắc của công trình này. Không gian Văn hóa Hồ Chí Minh không chỉ là một địa điểm du lịch lịch sử thông thường mà còn mang ý nghĩa tư tưởng, chính trị, văn hóa và lịch sử. Nó không chỉ góp phần vào việc giáo dục truyền thống yêu nước và đạo lý ‘Uống nước nhớ nguồn’ cho các thế hệ sau, mà còn là biểu tượng sinh động cho việc thực hiện hiệu quả Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Bộ Tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị Ban Giám đốc Khu di tích sớm đưa công trình vào hoạt động và tổ chức hiệu quả các chương trình tuyên truyền, giáo dục chính trị phù hợp với từng nhóm đối tượng. Đặc biệt, cần chú trọng tổ chức các hoạt động cho thanh thiếu niên nhằm hun đúc lý tưởng cách mạng, lòng yêu nước và tinh thần cống hiến vì Tổ quốc trong thế hệ trẻ. Qua đó, tiếp tục phát huy vai trò của Khu di tích Địa đạo Củ Chi như một ‘địa chỉ đỏ’, gắn liền với lịch sử và giáo dục lý tưởng cách mạng cho các thế hệ.

Với sự kiện này, Khu di tích Địa đạo Củ Chi không chỉ củng cố vị trí của mình như một điểm đến lịch sử quan trọng tại Thành phố Hồ Chí Minh mà còn tích cực đóng góp vào việc giáo dục và lan tỏa tư tưởng Hồ Chí Minh tới công chúng. Thông tin từ buổi lễ cho thấy sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị trong việc tổ chức và thực hiện dự án, qua đó thể hiện sự cam kết trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử, góp phần vào công cuộc xây dựng và phát triển của đất nước.

Xã Hồi Xuân, một địa phương vùng cao, đã và đang nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường. Với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương V (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, Đảng ủy và chính quyền xã đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Mặc dù cuộc sống hiện đại đã mang lại nhiều thay đổi, đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân vẫn duy trì được nhiều trò chơi, trò diễn mang đậm bản sắc văn hóa như khặp Thái, khua luống, trống chiêng, tung còn, bắn nỏ, kéo co, lễ cúng cơm mới… Đặc biệt, các làn điệu hát xường của dân tộc Mường, hát khặp của dân tộc Thái vẫn được người dân lưu giữ và biểu diễn trong những dịp lễ, tết.

Xã Hồi Xuân còn là nơi tổ chức Lễ hội Mường Ca Da, một hoạt động tưởng nhớ và tôn vinh nhân vật lịch sử Thượng tướng thống lĩnh quân Khằm Ban – người có công khai phá vùng đất Mường Ca Da. Theo ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Hồi Xuân, ngoài những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường, xã còn có nhiều di tích, danh lam thắng cảnh như hang Lũng Mu, bia ký – nơi thờ tướng quân Khằm Ban, chùa Ông, động Bà, hồ Vinh Quang, ruộng lúa bậc thang ở bản Nghèo.

Hiện nay, bia ký và quần thể di tích hang Lũng Mu đã được UBND tỉnh công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh. Điều này tạo ra nguồn tài nguyên quý giá để địa phương phát triển loại hình du lịch lịch sử gắn với văn hóa tâm linh.

Cùng với việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, xã Hồi Xuân còn đẩy mạnh phong trào xây dựng làng văn hóa, cơ quan văn hóa gắn với phong trào toàn dân xây dựng đời sống văn hóa. Đến nay, xã đã công nhận 18/20 bản, khu phố là bản, khu phố văn hóa; 77% số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Hầu hết các bản, khu phố đều có quy ước, hương ước về thực hiện nếp sống văn hóa ở khu dân cư.

Việc hiếu, hỷ của người dân địa phương cũng được thực hiện theo nếp sống văn hóa mới, đơn giản, tiết kiệm và lành mạnh. Những kết quả đạt được trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân đã góp phần tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân địa phương.

Nhà trưng bày Hoàng Sa đạt nhiều kết quả tích cực trong 6 tháng đầu năm

Trong 6 tháng đầu năm, Nhà trưng bày (NTB) Hoàng Sa tại thành phố Đà Nẵng đã đạt được nhiều kết quả đáng kể trong công tác sưu tầm, trưng bày và tuyên truyền về chủ quyền biển đảo. Với nỗ lực đẩy mạnh công tác sưu tầm và tư liệu hóa, đơn vị đã tích lũy hơn 60 bài viết chuyên đề, 150 file báo và 70 hình ảnh từ các kênh báo chí chính thống trong và ngoài nước. Đặc biệt, NTB đã tiếp nhận 151 tư liệu Pháp ngữ, trong đó 40 tài liệu đã được dịch thuật và phân tích chuyên sâu, phục vụ hiệu quả công tác trưng bày, nghiên cứu và tuyên truyền.

Ngoài ra, NTB cũng đã nhận được nhiều hiện vật có giá trị, gồm bản đồ địa chất, xuất bản phẩm và quân phục do Bộ Tư lệnh Vùng 3 Hải quân trao tặng. Đơn vị cũng triển khai nghiên cứu đề án xây dựng bộ sưu tập mẫu sinh vật biển Đà Nẵng, phục vụ công tác trưng bày và nghiên cứu tại NTB gắn bảo tồn hệ sinh thái với bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Trong 6 tháng đầu năm, NTB Hoàng Sa đã đón gần 20.000 lượt khách, tăng hơn 22% so với năm 2024. Trong đó, học sinh, sinh viên và thanh niên chiếm tỷ lệ cao nhất với hơn 63%; cán bộ, công chức, lực lượng vũ trang chiếm hơn 10%; khách du lịch, các hộ gia đình và các nhóm khách khác chiếm 26%. Đơn vị cũng đã đón tiếp nhiều đoàn ngoại giao, như ông Kato Tetsuro, Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Nhật Bản; bà Carol Holmes, Tham tán Chính trị và bà Cecilia Brennan, Tham tán Kinh tế Đại sứ quán Úc tại Hà Nội.

NTB còn đẩy mạnh trưng bày lưu động tại các cơ sở giáo dục đại học, giới thiệu tư liệu về Hoàng Sa và Trường Sa qua các sự kiện lớn. TS Lê Tiến Công, Giám đốc NTB Hoàng Sa, cho biết đơn vị còn đẩy mạnh đổi mới nội dung và hình thức truyền thông, chú trọng hoạt động tương tác, trải nghiệm gắn với công nghệ, hướng đến giới trẻ, thu hút hàng ngàn học sinh, sinh viên tham gia.

Đặc biệt, chương trình truyền thông “Báo chí – Nhịp cầu nối đảo xa” với hơn 1.000 ấn phẩm báo chí, khu trải nghiệm số hóa hiện vật, thực tế ảo và cuộc thi “Một ngày làm phóng viên” đã nhận được sự quan tâm rộng rãi từ giới trẻ. Qua đó, NTB Hoàng Sa không chỉ là nơi trưng bày tư liệu mà còn là cầu nối giữa cộng đồng với biển đảo quê hương, góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm bảo vệ chủ quyền biển đảo.