Ngày càng tăng cường hợp tác giữa hải quan Việt Nam và Trung Quốc

Phó Cục trưởng Trần Đức Hùng vừa dẫn đầu buổi tiếp đoàn công tác của hải quan Trung Quốc. Mục đích của buổi tiếp là tăng cường hợp tác giữa hải quan hai nước, đặc biệt trong lĩnh vực doanh nghiệp ưu tiên (AEO). Tại buổi tiếp, ông Hùng nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ hợp tác giữa hải quan Việt Nam và Trung Quốc. Ông cũng nhấn mạnh những nỗ lực của hai bên trong việc triển khai các lĩnh vực nghiệp vụ, trong đó có hợp tác về AEO. Lĩnh vực này có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo thuận lợi thương mại và bảo đảm an ninh chuỗi cung ứng.

Phó Cục trưởng Trần Đức Hùng cho biết hải quan Việt Nam cam kết phối hợp chặt chẽ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để hợp tác AEO giữa hai bên đạt được kết quả thiết thực. Mục tiêu là tiến tới ký kết Thỏa thuận công nhận lẫn nhau (MRA) về AEO. Điều này sẽ tạo thuận lợi hơn nữa cho cộng đồng doanh nghiệp hai nước và góp phần thúc đẩy thương mại song phương Việt Nam-Trung Quốc phát triển ổn định, bền vững.

Đoàn công tác của hải quan Trung Quốc đánh giá cao sự thu xếp chu đáo của hải quan Việt Nam. Họ bày tỏ tin tưởng rằng với sự chỉ đạo của Phó Cục trưởng Trần Đức Hùng và sự nỗ lực của hải quan hai bên, hợp tác AEO sẽ sớm đạt được kết quả thực chất. Điều này phù hợp với chỉ đạo của lãnh đạo Đảng và Nhà nước của hai bên được đề cập tại Tuyên bố chung nhân chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tháng 10/2024.

Thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm về chương trình doanh nghiệp ưu tiên

Sau buổi tiếp, các đơn vị nghiệp vụ của hai bên đã tiến hành thảo luận. Hai bên đã chia sẻ kinh nghiệm và tình hình triển khai thực tế chương trình doanh nghiệp ưu tiên của mỗi bên. Hải quan Việt Nam đã cập nhật những thay đổi quy định pháp luật về doanh nghiệp ưu tiên vừa được ban hành vào tháng 6/2025. Điều này nhằm đáp ứng các khuyến nghị tại Khung tiêu chuẩn về an ninh và tạo thuận lợi thương mại (SAFE) của Tổ chức Hải quan thế giới.

Hai bên nhất trí tiếp tục thực hiện các bước triển khai nhằm nhanh chóng tiến tới thảo luận. Họ sẽ trao đổi về thỏa thuận công nhận lẫn nhau về doanh nghiệp ưu tiên. Kế hoạch hành động về doanh nghiệp ưu tiên giữa hải quan Việt Nam và Trung Quốc được ký kết nhân chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tháng 10/2024.

Tăng cường hợp tác giữa hải quan hai nước

Trong những năm qua, hải quan hai nước luôn duy trì mối quan hệ hợp tác hữu nghị, hiệu quả và ngày càng tăng cường hợp tác sâu sắc và thực chất hơn. Thông qua các cơ chế hợp tác song phương và đa phương, hai bên đã thảo luận các biện pháp nhằm tạo thuận lợi thương mại. Họ cũng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu tại biên giới hai nước. Đồng thời, hai bên xây dựng phương hướng hợp tác trong nhiều lĩnh vực.

Việc hai bên cùng nghiên cứu tiến tới công nhận lẫn nhau chương trình AEO không chỉ là bước đi cụ thể trong triển khai các cam kết quốc tế. Đây còn là minh chứng cho sự tin cậy và hợp tác ngày càng sâu rộng giữa hai cơ quan hải quan.

Ngày 30/6/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định 167/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 08/2015/NĐ-CP quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Hải quan. Nghị định này đưa ra nhiều điểm mới liên quan đến điều kiện công nhận doanh nghiệp ưu tiên, trong đó có việc bỏ quy định về điều kiện liên quan đến tờ khai hải quan để được xem xét công nhận doanh nghiệp ưu tiên với đại lý hải quan.

Về điều kiện tối thiểu về kim ngạch, Nghị định 167 quy định cụ thể như sau: doanh nghiệp xuất khẩu, nhập khẩu đạt kim ngạch tối thiểu 100 triệu USD/năm; doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa sản xuất tại Việt Nam đạt kim ngạch tối thiểu 40 triệu USD/năm; doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa là nông sản, thủy sản sản xuất hoặc nuôi, trồng tại Việt Nam đạt kim ngạch tối thiểu 30 triệu USD/năm. Kim ngạch này là kim ngạch xuất khẩu, nhập khẩu bình quân trong 2 năm (24 tháng) liên tục tính đến ngày doanh nghiệp có văn bản đề nghị áp dụng chế độ ưu tiên hoặc trong giai đoạn đánh giá gia hạn, không bao gồm kim ngạch xuất khẩu, nhập khẩu ủy thác.

Trước đây, Nghị định 08 quy định đại lý hải quan được xem xét công nhận doanh nghiệp ưu tiên nếu đáp ứng được một trong các điều kiện là số tờ khai làm thủ tục hải quan trong năm đạt 20.000 tờ khai/năm. Tuy nhiên, từ khi ngành Hải quan thực hiện Chương trình doanh nghiệp ưu tiên năm 2011 đến nay, cũng chưa có đại lý hải quan nào được công nhận doanh nghiệp ưu tiên.

Nghị định 167 cũng sửa đổi, bổ sung khoản 5 Điều 10 liên quan đến điều kiện với doanh nghiệp công nghệ cao. Cụ thể, các điều kiện khác thực hiện theo quy định tại điểm c và điểm d khoản 1 Điều 42 Luật Hải quan được sửa đổi, bổ sung tại khoản 1 Điều 3 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế giá trị gia tăng; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Ngoài ra, Nghị định 167 bổ sung thêm 1 khoản mới là khoản 7 liên quan đến điều kiện công nhận doanh nghiệp ưu tiên. Cụ thể, đối với doanh nghiệp quy định tại khoản 1 Điều 42 Luật Hải quan được sửa đổi, bổ sung đề nghị áp dụng chế độ ưu tiên, cơ quan Hải quan đánh giá việc đáp ứng các điều kiện áp dụng chế độ ưu tiên theo quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4 và 5 Điều này.

Có thể thấy, Nghị định 167/2025/NĐ-CP đã có những điều chỉnh quan trọng nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp trong việc áp dụng chế độ ưu tiên. Việc bỏ quy định về điều kiện tờ khai hải quan và điều chỉnh các điều kiện về kim ngạch và công nghệ cao sẽ giúp nhiều doanh nghiệp có cơ hội được công nhận là doanh nghiệp ưu tiên, từ đó có thể tận dụng được các lợi ích và thuận lợi khi thực hiện thủ tục hải quan.

Nghị định này có hiệu lực từ ngày ký ban hành và sẽ được thực hiện trong thời gian tới. Các doanh nghiệp có thể xem xét và chuẩn bị các điều kiện cần thiết để được công nhận là doanh nghiệp ưu tiên theo quy định mới.