Nghiên cứu gần đây của Microsoft đã chỉ ra những công việc có thể khai thác AI hiệu quả nhất. Theo báo cáo ‘Làm việc cùng AI: Đo lường tác động nghề nghiệp của AI tạo sinh’ của Microsoft Research, các nghề nghiệp liên quan đến ngôn ngữ, phân tích thông tin và giao tiếp có khả năng bị ảnh hưởng cao nhất bởi AI.

Các công việc dễ bị AI tác động bao gồm biên dịch, nhà biên sử, nhân viên bán hàng, nhân viên chăm sóc khách hàng, nhà báo và giảng viên đại học. Ngoài ra, các vị trí như tác giả, biên tập viên, giáo viên kinh tế, nhân viên thư viện và giáo viên hướng dẫn nông nghiệp cũng nằm trong nhóm này. Tuy nhiên, Microsoft nhấn mạnh rằng AI có thể thực hiện một phần lớn các nhiệm vụ trong một công việc, nhưng không có nghĩa toàn bộ nghề nghiệp đó sẽ bị loại bỏ.

Thay vào đó, nhiều công việc sẽ chuyển sang mô hình ‘cùng làm việc với AI’ thay vì bị thay thế hoàn toàn. Điều này có nghĩa là con người và AI sẽ làm việc cùng nhau để đạt được hiệu quả cao hơn. Các chuyên gia khuyến cáo rằng các kỹ năng mang tính con người như tư duy phản diện, sáng tạo và đạo đức nghề nghiệp vẫn giữ vai trò quan trọng, đặc biệt trong các lĩnh vực phức tạp.

Các nghề nghiệp ít bị ảnh hưởng hơn bao gồm các công việc đòi hỏi thao tác tay chân, sử dụng máy móc hoặc thiết bị. Danh sách này bao gồm người điều khiển máy xúc, thợ lắp đặt và vận hành thiết bị cầu, nhân viên xử lý nước, thợ mộc và người lái thuyền.

Nghiên cứu cũng cho thấy các công việc đòi hỏi bằng cử nhân có nguy cơ bị AI tác động cao hơn so với các nghề không yêu cầu trình độ này. Điều này cho thấy giáo dục đại học không còn là sự đảm bảo an toàn tuyệt đối trong thị trường lao động.

Danh sách 40 công việc khai thác AI hiệu quả nhất bao gồm thông dịch viên và biên dịch viên, nhà biên niên sử, nhân viên phục vụ hành khách, đại diện bán hàng, nhà văn và tác giả, nhân viên chăm sóc khách hàng, lập trình viên công cụ CNC và nhân viên tổng đài điện thoại.

Các chuyên gia cũng đưa ra khuyến cáo rằng việc nắm bắt và ứng dụng AI một cách hiệu quả sẽ là chìa khóa giúp các doanh nghiệp và người lao động thích nghi với thay đổi và duy trì sự cạnh tranh trong thị trường lao động đang thay đổi nhanh chóng. CEO Nvidia, ông Jensen Huang, từng có một nhận định nổi tiếng về vấn đề này: ‘Bạn không bị mất việc vì AI, mà bạn sẽ mất việc vì người khác biết dùng AI thành thạo hơn’. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao kỹ năng và thích nghi với công nghệ mới.

Trong mùa hè này, nhiều trường học tại thành phố Đà Nẵng đã chủ động tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu về chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI) và kỹ năng số dành cho đội ngũ giáo viên. Mục tiêu của các chương trình tập huấn này là giúp giáo viên củng cố và nâng cao năng lực nghề nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực chuyển đổi số.

Trường Tiểu học Lê Đình Chinh là một trong những trường đã tổ chức thành công các khóa tập huấn về ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy học. 100% cán bộ, giáo viên, nhân viên của trường đã tham gia đầy đủ các chương trình tập huấn, được trang bị kiến thức và kỹ năng để sử dụng AI trong việc xây dựng giáo án, kế hoạch bài giảng, cũng như cá nhân hóa quá trình học tập của học sinh.

Không chỉ dừng lại ở việc học lý thuyết, nhiều trường đã tạo môi trường để giáo viên áp dụng ngay kiến thức được chia sẻ. Trường THCS Nguyễn Huệ là một ví dụ điển hình. Sau lớp tập huấn chuyên đề kéo dài 2 ngày do chuyên gia từ Trường ĐH Sư phạm (ĐH Đà Nẵng) giảng dạy, nhà trường đã phát động cuộc thi thiết kế bài giảng ứng dụng AI trong năm học 2025-2026.

Cuộc thi này yêu cầu giáo viên thiết kế các bài giảng theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, có tích hợp AI ít nhất ở một trong các khâu: soạn nội dung học liệu, tổ chức hoạt động học tập, hoặc kiểm tra – đánh giá. Kết quả cuộc thi sẽ được dùng để xây dựng kho học liệu nội bộ phục vụ lâu dài cho đội ngũ giáo viên nhà trường.

Tuy nhiên, việc ứng dụng AI trong dạy học cũng gặp phải một số rào cản, như vấn đề bản quyền phần mềm, tính năng và thời gian truy cập. Để giải bài toán này, Tổ lịch sử – địa lý Trường THCS Nguyễn Huệ đang xem xét phương án mua chung một tài khoản phần mềm có bản quyền để sử dụng chung.

Ngành giáo dục TP.Đà Nẵng đang đẩy mạnh bồi dưỡng năng lực chuyển đổi số cho giáo viên, đồng thời yêu cầu mỗi trường xây dựng đội ngũ giáo viên “nòng cốt công nghệ” để hỗ trợ nội bộ. Việc đánh giá thi đua trong năm học mới cũng sẽ gắn với hiệu quả ứng dụng công nghệ trong giảng dạy, đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng giáo dục.

Các chuyên gia cho rằng, nếu biết cách ứng dụng, AI có thể giúp giáo viên thiết kế bài giảng sáng tạo, xây dựng video giảng dạy phù hợp với từng cấp học. Tuy nhiên, AI chỉ nên là công cụ hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn vai trò của người thầy. Việc sử dụng AI phải đi kèm với nhận thức đúng đắn, trách nhiệm và tuân thủ đạo đức nghề nghiệp, đặc biệt là vấn đề bảo mật và tính xác thực thông tin.