Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang chuẩn bị bước vào một giai đoạn tăng trưởng mới, trong đó đổi mới sáng tạo, khoa học và công nghệ sẽ đóng vai trò nòng cốt trong việc kiến tạo tương lai của đất nước. Theo báo cáo Đổi mới Sáng tạo và Đầu tư công nghệ Việt Nam, được thực hiện bởi Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) phối hợp với nhiều đơn vị, Việt Nam dự kiến sẽ tập trung vào các ngành nghề có tiềm năng phát triển trong giai đoạn mới.

Một trong những ngành được chú ý đặc biệt là năng lượng. Với nhu cầu điện dự kiến tăng từ 290 TWh vào năm 2024 lên 471 TWh vào năm 2030 và 1.116 TWh vào năm 2050, ngành năng lượng tái tạo đang ngày càng khẳng định vị trí của mình. Hiện tại, năng lượng tái tạo chiếm 26,7% và dự kiến sẽ tăng lên hơn 61% vào năm 2050. NIC dự báo rằng năng lượng xanh và năng lượng tái tạo sẽ là thị trường tiềm năng cho các doanh nghiệp khai thác và phát triển.

Bên cạnh đó, các công nghệ xanh như xe điện, tín chỉ carbon, hệ thống lưu trữ năng lượng cũng được kỳ vọng sẽ tăng trưởng mạnh trong tương lai. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào các ngành dọc cụ thể cũng được đánh giá cao, với khả năng đóng góp lên đến 130 tỷ USD cho nền kinh tế vào năm 2050. Sự phát triển của AI và các công nghệ mới khác không chỉ giúp tăng cường hiệu suất mà còn mở ra nhiều cơ hội mới cho các doanh nghiệp và tổ chức tại Việt Nam.

Ngoài ra, các ngành như nông nghiệp thông minh, giáo dục, y tế, thương mại xuyên biên giới và cho vay tiêu dùng cũng được nhận định là giàu tiềm năng nhờ vào sự đổi mới công nghệ và dòng vốn đầu tư nước ngoài. Những lĩnh vực này không chỉ góp phần vào sự phát triển kinh tế mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Trong dài hạn, Việt Nam được dự kiến sẽ chuyển đổi tăng trưởng dựa trên ba trụ cột chính: kinh tế số, kinh tế xanh và kinh tế công nghệ cao. Sự chuyển dịch chiến lược này giúp Việt Nam chuyển từ mô hình tăng trưởng thâm dụng lao động và phụ thuộc vào tài nguyên sang mô hình dựa trên đổi mới sáng tạo, nhân lực chất lượng cao và tính bền vững. Điều này không chỉ giúp Việt Nam phát triển bền vững mà còn nâng cao vị thế trên trường quốc tế.

Quá trình chuyển đổi này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế. Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) và các đơn vị liên quan sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, trong việc tiếp cận các nguồn vốn, công nghệ và thị trường mới.

Tóm lại, Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của một giai đoạn tăng trưởng mới, với những cơ hội và thách thức đan xen. Việc tập trung vào đổi mới sáng tạo, khoa học và công nghệ sẽ giúp đất nước phát triển bền vững và đạt được những mục tiêu kinh tế – xã hội trong tương lai. Các doanh nghiệp và tổ chức cần nắm bắt các xu hướng mới và tận dụng các cơ hội để góp phần vào sự phát triển của đất nước.

Thị trường carbon đang nổi lên như một công cụ kinh tế quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và đạt được phát thải ròng bằng ‘0’. Tại Diễn đàn ‘Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về tiềm năng và thách thức của thị trường carbon tại Việt Nam.

Hiện tại, Việt Nam đang ở giai đoạn định hình nền móng thị trường carbon, với nhiều tiềm năng nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức. Các chuyên gia chỉ ra rằng hệ thống đo đạc, báo cáo, thẩm định khí nhà kính (MRV) chưa đồng bộ và thiếu chuẩn hóa. Điều này gây ra khó khăn trong việc xác minh và kiểm tra lượng khí thải, làm cơ sở cho việc mua bán và trao đổi carbon.

Bên cạnh đó, hạn chế về nhận thức, nhân lực và tài chính đang khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn khi tiếp cận thị trường này. Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa hiểu rõ về lợi ích và cách thức tham gia thị trường carbon. Điều này đòi hỏi sự hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức quốc tế để nâng cao nhận thức và năng lực cho doanh nghiệp.

Hiện tại, nhiều doanh nghiệp chỉ hiểu đơn giản về giảm phát thải mà chưa thực sự ứng dụng công nghệ tuần hoàn tài nguyên để phát triển bền vững. Theo ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, từ nay đến 2028, Việt Nam sẽ thí điểm cấp phát hạn ngạch miễn phí và vận hành sàn giao dịch carbon. Từ năm 2029, sẽ áp dụng đấu giá và kết nối quốc tế.

Các bộ, ngành đang hoàn thiện hành lang pháp lý để đảm bảo tính minh bạch và tránh ảnh hưởng tới cam kết giảm phát thải quốc gia. Việc hoàn thiện khung pháp lý là quan trọng để tạo môi trường kinh doanh công bằng và ổn định cho các doanh nghiệp tham gia thị trường carbon.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị cần đầu tư vào nền tảng kỹ thuật và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tài chính, hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Việc đầu tư vào công nghệ và kỹ thuật sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí và tăng cường hiệu quả trong việc giảm phát thải.

Để đạt được mục tiêu phát triển bền vững và giảm phát thải ròng bằng ‘0’, Việt Nam cần đẩy mạnh việc xây dựng và phát triển thị trường carbon. Với sự hỗ trợ từ chính phủ, các tổ chức quốc tế và nỗ lực của doanh nghiệp, thị trường carbon tại Việt Nam có thể trở thành một công cụ kinh tế quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.