Chị Nguyễn Thị Ngọc My, một cư dân tại Hà Nội, đã đưa ra quyết định táo bạo khi từ bỏ công việc văn phòng ổn định để dành nhiều thời gian hơn cho gia đình, đặc biệt là chăm sóc con cái. Tuy nhiên, chị không chỉ dừng lại ở đó, mà còn khám phá ra một cơ hội kinh doanh mới và bất ngờ tạo ra thu nhập ổn định lên đến hàng chục triệu đồng mỗi tháng thông qua việc kinh doanh brooch (ghim cài áo) thủ công.

Quyết định từ bỏ công việc văn phòng vào năm 2019 để ở nhà chăm sóc con cái đã mở ra một chương mới trong cuộc đời của chị My. Chị bắt đầu tìm kiếm một nguồn thu nhập mới để có thể cân bằng giữa công việc và gia đình. Trong thời gian rảnh, chị đã thử nghiệm với việc làm bánh kem hoa nghệ thuật, nhưng do lý do sức khỏe, chị phải tạm ngưng. Từ đó, chị chuyển hướng sang làm hoa giấy, hoa đất sét và các đồ thủ công nhỏ lẻ khác để bán và trang trải thu nhập.

Khi tìm hiểu về lịch sử và kỹ thuật đính kết brooch, chị My nhận ra rằng đây cũng là một nhánh nhỏ của thêu – một lĩnh vực mà chị có chút nền tảng. Với kinh nghiệm xử lý chất liệu từ việc làm bánh và hoa, chị My đã nảy ra ý tưởng tạo ra những chiếc brooch sinh động, gần gũi và đa dạng nguyên phụ liệu. Vào năm 2022, chị My đã thuyết phục chị gái cùng bắt đầu hành trình khởi nghiệp. Đến năm 2023, một người bạn thân từ thời tiểu học của chị cũng tham gia cùng. Cả ba chính thức mở xưởng mang tên ‘Handmade by Mí’.

Những ngày đầu, nhóm gặp không ít khó khăn về vốn và nguyên phụ liệu. Để tiết kiệm chi phí, nhóm quyết định giữ quy mô vừa phải, mỗi người kiêm nhiệm nhiều công việc. Theo chị My, thách thức lớn nhất đến từ nguyên vật liệu. Những món phụ kiện nhỏ nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ cao, nguyên liệu lại khan hiếm. Nhóm phải đặt mua lẻ từ nước ngoài như cườm Nhật, kim sa Pháp – Ý, pha lê Swarovski từ Áo, dẫn đến chi phí đội lên đáng kể.

Sau gần 3 năm, nhóm mới tìm được một số đầu mối uy tín và định hình được hướng đi phù hợp với mô hình xưởng sáng tạo nhỏ. Chị My cho biết, mỗi sản phẩm handmade mất 1-2 ngày để hoàn thành, tùy vào độ khó. Mỗi bộ sưu tập thường gồm khoảng 20-23 mẫu và không sản xuất hàng loạt. Mức giá sản phẩm dao động từ 500.000 – 2.500.000 đồng, thu nhập mỗi tháng khoảng từ 35 – 45 triệu đồng.

Chị My chia sẻ: “Người Việt thường ngại những phụ kiện quá cầu kỳ, nên nhóm tập trung vào dòng brooch nhỏ, vừa phải, dễ kết hợp nhưng vẫn giữ sự tinh xảo và độc đáo. Ưu tiên chất lượng và cá tính sáng tạo là điều chúng mình luôn theo đuổi”. Không chỉ tạo ra sản phẩm, chị My và nhóm còn mang khát khao lan tỏa tình yêu với nghệ thuật đính kết. “Chúng mình muốn truyền cảm hứng đến những người trẻ yêu handmade, giúp họ biết thêm về brooch, học hỏi và chia sẻ kiến thức lẫn nhau”, chị nói.

Thông qua hành trình khởi nghiệp của chị My và nhóm ‘Handmade by Mí’, chúng ta có thể thấy rằng việc dám nghĩ dám làm và không ngừng khám phá đã giúp chị tạo ra một nguồn thu nhập ổn định và theo đuổi đam mê của mình. Việc kinh doanh brooch thủ công không chỉ mang lại thu nhập cho chị My và nhóm, mà còn giúp lan tỏa tình yêu với nghệ thuật đính kết và tạo ra những sản phẩm độc đáo, tinh xảo cho thị trường.

Hiện tại, chị My và nhóm ‘Handmade by Mí’ đang tiếp tục phát triển và mở rộng xưởng sản xuất của mình. Với sự đam mê và sáng tạo không ngừng, chị My hy vọng sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành thủ công Việt Nam và mang lại niềm tự hào cho người Việt.

Nghề làm gốm truyền thống của người M’nông Rlăm tại buôn Dơng Bắk, xã Liên Sơn, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk, đã tồn tại bền bỉ qua nhiều thế hệ với kỹ thuật ‘nuôi đất’, ‘trích đất’ và nung lộ thiên độc đáo. Gốm của người M’nông Rlăm được biết đến với đặc trưng không sử dụng bàn xoay, không lò nung, không khuôn đúc, tạo nên sự khác biệt so với các sản phẩm gốm khác.

Quá trình làm gốm bắt đầu từ việc ‘nuôi đất’, tức là ủ đất sét lấy từ bờ sông Krông Ana để giữ ẩm và bảo tồn chất đất. Sau đó, người thợ sẽ ‘trích đất’ – lấy một lượng đất vừa đủ để tạo nên một sản phẩm, được xem như một nghi thức tâm linh. Gốm M’nông Rlăm được tạo dáng hoàn toàn bằng tay, không sử dụng bàn xoay. Người thợ di chuyển xung quanh sản phẩm trong quá trình nặn, tương đồng với cách làm gốm của người Chăm. Sản phẩm sau khi tạo hình được đánh bóng bằng đá, khắc họa tiết bằng que tre, sau đó phơi khô tự nhiên rồi nung trong lửa khoảng 30 phút với nhiên liệu vỏ trấu và mùn cưa.

Gốm truyền thống của người M’nông Rlăm đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào cuối năm 2024. Sự công nhận này đánh dấu bước chuyển quan trọng trong hành trình gìn giữ và phục hồi một làng nghề truyền thống đặc sắc của Tây Nguyên. Tuy nhiên, việc gìn giữ nghề gốm truyền thống của người M’nông Rlăm đang đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có sự mai một về nhân lực, nguyên liệu khan hiếm, và khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm.

Chính quyền địa phương đã triển khai một số đề án bảo tồn và phát triển làng nghề gốm truyền thống, đặt hàng sản phẩm gốm từ nghệ nhân địa phương, tổ chức các lớp truyền dạy nghề, và giới thiệu sản phẩm đến các đơn vị lữ hành. Gốm thủ công của buôn Dơng Bắk đã được công nhận là sản phẩm OCOP đạt 3 sao cấp tỉnh, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường rộng hơn. Du lịch cộng đồng đã mang đến hy vọng mới cho nghề làm gốm của người M’nông tại buôn Dơng Bắk. Các tour du lịch trải nghiệm đã về đến Yang Tao, tạo điều kiện cho nghệ nhân địa phương trình diễn kỹ thuật làm gốm cổ.

Du khách khi đến thăm làng gốm không chỉ được tìm hiểu quy trình thủ công, mà còn có thể trực tiếp tham gia tạo hình, trang trí sản phẩm và mang về làm kỷ niệm. Những hoạt động này bước đầu giúp gốm Yang Tao có thêm cơ hội được hồi sinh, đồng thời trở thành điểm nhấn văn hóa trong phát triển du lịch bền vững tại khu vực Tây Nguyên.

Làng nghề mộc Phù Yên, một biểu tượng của sự kết hợp tinh hoa giữa nghề cổ truyền và tinh thần đổi mới của thế hệ trẻ, đang trở thành điểm sáng trong việc giữ gìn và phát triển nghề truyền thống. Với lịch sử hình thành hàng trăm năm, làng nghề này đã nổi tiếng với các sản phẩm đồ gỗ gia dụng, bàn ghế, tủ thờ, đồ thờ cúng tinh xảo, mang đậm dấu ấn của nghề truyền thống xứ Đoài. Trải qua nhiều biến động lịch sử, nghề mộc tại đây vẫn được gìn giữ và truyền từ đời này sang đời khác như một dòng chảy văn hóa không ngừng nghỉ.

Theo ông Trần Văn Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Phú Nghĩa, hiện nay toàn thôn có gần 400 hộ dân làm nghề mộc, với khoảng hơn 100 xưởng quy mô vừa và nhỏ. Điều này đã tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động địa phương. Điểm đáng mừng là trong số đó có hàng chục chủ xưởng là người trẻ, từ 25 đến 35 tuổi, đang kế thừa nghề truyền thống theo hướng sáng tạo và chuyên nghiệp. Thế hệ trẻ đang là điểm sáng của làng nghề trong 5-7 năm trở lại đây. Họ đã đưa công nghệ vào sản xuất, quảng bá sản phẩm qua mạng, và sử dụng thiết kế 3D để khách hàng có thể hình dung trước mẫu mã. Chính họ đang giúp nghề mộc Phù Yên đứng vững trong giai đoạn mới.

Anh Nguyễn Hữu Hiệu, một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ trẻ làm nghề dựng nhà gỗ cổ, đã và đang phát triển xưởng mộc của mình với 7 thợ chính và 10 công nhân thời vụ. Doanh thu trung bình của xưởng anh Hiệu đạt từ 7 đến 10 tỷ đồng mỗi năm. Anh đã đầu tư máy móc hiện đại, sử dụng phần mềm thiết kế 3D, và đẩy mạnh quảng bá sản phẩm qua mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử.

Thế nhưng, làng nghề mộc Phù Yên vẫn đang gặp phải một số bất cập, đặc biệt là không gian sản xuất còn manh mún và chật hẹp. Các xưởng mộc thường nằm xen kẽ trong khu dân cư, máy móc hoạt động ngày đêm gây bụi và tiếng ồn, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống người dân.

Về phía địa phương, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Trần Văn Sơn cho biết, xã Phú Nghĩa sẽ đề xuất thành phố quy hoạch cụm làng nghề tập trung để hỗ trợ các hộ sản xuất phát triển ổn định và bền vững. Đồng thời, xã sẽ phối hợp với Hội Nông dân và Đoàn Thanh niên hỗ trợ các mô hình khởi nghiệp của người trẻ qua các lớp tập huấn, kết nối thị trường, và định hướng chuyển đổi số.

Người trẻ như anh Đạt, anh Hiệu không khỏi trăn trở về việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và phát triển nghề truyền thống trong bối cảnh hiện đại. Họ đã và đang có kế hoạch bài bản để đầu tư thêm máy móc, nâng cao chất lượng sản phẩm, và xây dựng thương hiệu một cách chuyên nghiệp.

Có thể nói, chính sự kết hợp giữa tinh hoa của nghề cổ và tinh thần đổi mới của lớp trẻ đang mở ra một tương lai sáng sủa cho làng nghề mộc Phù Yên. Những người trẻ ở đây đã đưa nghề mộc truyền thống vươn lên mạnh mẽ trong dòng chảy thời đại để kiến tạo giá trị bền vững cho quê hương.