Thành phố Hồ Chí Minh đang đối mặt với thách thức lớn trong việc phòng chống thuốc giả và thực phẩm giả do sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và mạng xã hội. Tại buổi làm việc với Đoàn khảo sát Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.HCM Nguyễn Văn Dũng cho biết, sau khi hợp nhất 3 địa phương, thị trường tiêu dùng của Thành phố trở nên năng động và đa dạng hơn, kéo theo nhiều thách thức với tính chất ngày càng phức tạp.

Phó Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Hoài Nam cho rằng, thị trường tiêu dùng của Thành phố vẫn tồn tại một bộ phận người tiêu dùng có xu hướng ưa chuộng các loại hàng ‘xách tay’, sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ do tâm lý chuộng hàng ngoại hoặc vì giá rẻ. Điều này vô tình tạo điều kiện cho các loại hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ xâm nhập vào chuỗi cung ứng và len lỏi đến tay người tiêu dùng.

Trong thời đại số hóa, xu hướng mua sắm trực tuyến ngày càng phổ biến và lan rộng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả lĩnh vực y tế. Tuy nhiên, các nền tảng mạng xã hội và thương mại điện tử hiện chưa có quy chuẩn kiểm soát chặt chẽ, nhất là với nhóm sản phẩm chăm sóc sức khỏe bao gồm thuốc, thực phẩm chức năng. Để tăng cường hiệu quả quản lý quảng cáo thuốc, thực phẩm và kinh doanh trái phép trên nền tảng thương mại điện tử, Thành phố kiến nghị các chính quyền địa phương cần có sự hoàn thiện hơn nữa về cơ sở pháp lý liên ngành, nâng cao năng lực giám sát không gian mạng, phối hợp chặt chẽ với các nền tảng công nghệ để kiểm soát, gỡ bỏ nội dung vi phạm một cách kịp thời.

Thời gian qua, Thành phố đã triển khai nhiều đợt kiểm tra, xử lý vi phạm trong sản xuất, kinh doanh thuốc, thực phẩm, mỹ phẩm, thiết bị y tế và thực phẩm chức năng, với sự phối hợp của các sở, ngành. Các đoàn liên ngành tập trung kiểm tra điểm nóng, cơ sở nghi vấn, khu vực giáp ranh và xử lý nghiêm vi phạm.

Từ tháng 1/2024 đến tháng 6/2025, các đơn vị, sở, ngành là thành viên Ban Chỉ đạo 389 Thành phố đã thanh tra, kiểm tra 27.711 vụ; phát hiện và bắt giữ 4.415 vụ vi phạm về hàng cấm, hàng lậu; 21.821 vụ vi phạm về gian lận thương mại và 1.475 vụ vi phạm về hàng giả; tổng số tiền thu nộp ngân sách là gần 2.000 tỷ đồng và khởi tố 36 vụ với 89 đối tượng.

Lãnh đạo TP.HCM kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt; bổ sung mức xử phạt nặng đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhân dân.

Trong phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra các yêu cầu quan trọng liên quan đến một số dự án luật đang được xem xét. Đặc biệt, dự án luật sửa đổi liên quan đến Thương mại điện tử được nhấn mạnh với yêu cầu phải có các công cụ giám sát hiệu quả.

Thủ tướng yêu cầu dự án luật sửa đổi Thương mại điện tử cần tập trung vào việc giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp hàng giả, hàng nhái, trong đó đặc biệt nhấn mạnh vào thuốc giả và thực phẩm giả. Người đứng đầu Chính phủ khẳng định rằng việc quản lý thương mại điện tử cần được thực hiện linh hoạt và thích ứng với tình hình mới, song song với việc đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng. Đây là một bước đi quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý trong lĩnh vực thương mại điện tử đang ngày càng phát triển.

Ngoài ra, Thủ tướng cũng nhấn mạnh quan điểm ‘phòng hơn chống’ trong dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Phòng, chống ma túy. Theo đó, việc phòng ngừa được xác định là cơ bản, chiến lược và lâu dài. Quan điểm này thể hiện sự chủ động trong công tác phòng, chống ma túy, hướng tới mục tiêu giảm thiểu và ngăn chặn các hoạt động liên quan đến ma túy.

Đối với dự án luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Thủ tướng chỉ đạo rằng đây là luật phục vụ cho việc kiến tạo phát triển. Do đó, cần huy động nguồn lực tư nhân, đẩy mạnh hợp tác công tư trong phát triển các hãng hàng không, sân bay, logistics hàng không và đô thị sân bay. Việc này nhằm khai thác tiềm năng, thế mạnh của các thành phần kinh tế trong việc phát triển ngành hàng không dân dụng.

Liên quan đến dự án luật Báo chí, Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện các quy định pháp luật về quản lý và phát triển báo chí. Việc này cần đáp ứng yêu cầu của tình hình và bối cảnh mới, đặc biệt là sự phát triển của công nghệ số và truyền thông hiện đại. Điều này thể hiện sự quan tâm đến việc cập nhật và phù hợp với sự thay đổi nhanh chóng của các công nghệ truyền thông.

Cuối cùng, Thủ tướng nhấn mạnh rằng các bộ trưởng cần tập trung chỉ đạo và khẩn trương hoàn thiện hồ sơ các dự án luật theo đúng quy định. Việc này nhằm mục đích trình Quốc hội xem xét và thông qua trong thời gian sớm nhất, đảm bảo tiến độ và chất lượng của các dự án luật.