Việc phân biệt giữa các khái niệm “phản ánh”, “tố cáo” và “báo cáo” tham nhũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình xử lý và giải quyết các vụ việc liên quan đến tham nhũng. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều người dân vẫn chưa nắm rõ về những khái niệm này, dẫn đến những hệ lụy trong thực tiễn. Gần đây, một trường hợp nhầm lẫn giữa “tố cáo” và “phản ánh” đã xảy ra tại tỉnh Đắk Nông, làm dấy lên mối quan ngại về việc hiểu và áp dụng đúng các khái niệm này.

Cụ thể, ông N.V.T, trú tại huyện Đắk R’lấp, đã gửi đơn đến cơ quan chức năng với nội dung cho rằng một cán bộ địa chính xã có dấu hiệu nhận tiền bồi dưỡng khi làm thủ tục tách thửa đất. Tuy nhiên, qua xác minh ban đầu, nội dung ông T trình bày chỉ là phản ánh về thái độ, cách ứng xử của cán bộ khi tiếp dân, không có căn cứ rõ ràng về hành vi vụ lợi hay trục lợi. Sự nhầm lẫn này không chỉ gây khó khăn cho công tác tiếp nhận và xử lý thông tin mà còn làm chậm trễ việc giải quyết các vấn đề liên quan đến tham nhũng.

Thanh tra tỉnh Lâm Đồng cho biết, mặc dù đã có các quy định tương đối rõ ràng, nhưng trên thực tế, nhiều người dân vẫn chưa phân biệt được khái niệm khi thực hiện “phản ánh”, “tố cáo” và “báo cáo” về hành vi tham nhũng. Điều này dẫn đến nhiều hệ lụy trong thực tiễn, như đơn thư bị gửi sai thẩm quyền, nội dung không rõ ràng, gây khó khăn cho công tác tiếp nhận, phân loại và xử lý thông tin.

Theo Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018, không có giải thích từ ngữ cũng như không phân biệt sự khác nhau giữa “phản ánh”, “tố cáo” và “báo cáo” về hành vi tham nhũng. Tuy nhiên, các văn bản pháp luật hiện hành về giải thích đối với “phản ánh”, “tố cáo”, “báo cáo” cho thấy có nhiều yếu tố khác biệt.

Tố cáo được hiểu là việc cá nhân báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất kì cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Pháp luật Việt Nam cũng quy định rõ về trình tự, thủ tục tố cáo và bảo vệ người tố cáo.

Phản ánh là việc công dân cung cấp thông tin, trình bày ý kiến, nguyện vọng, đề xuất giải pháp với cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền về những vấn đề liên quan đến việc thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật, công tác quản lý trong các lĩnh vực đời sống xã hội thuộc trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân đó.

Báo cáo là một loại văn bản hành chính của cơ quan, tổ chức, cá nhân để thể hiện tình hình, kết quả thực hiện công việc nhằm giúp cho cơ quan, người có thẩm quyền có thông tin phục vụ việc phân tích, đánh giá, điều hành và ban hành các quyết định quản lý phù hợp. Báo điện tử VnExpress cũng đã có nhiều bài viết về chủ đề này.

Từ đó, có thể hiểu “tố cáo tham nhũng” là việc cá nhân báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi. “Phản ánh tham nhũng” là việc cá nhân, tổ chức cung cấp thông tin, trình bày ý kiến, nguyện vọng, đề xuất giải pháp với cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền về những vấn đề liên quan đến hành vi tham nhũng. “Báo cáo tham nhũng” là trình bày sự việc, tình hình hoặc ý kiến của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang khi phát hiện hành vi tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi mình công tác.

Tham nhũng và các hành vi sai trái trong doanh nghiệp không chỉ gây ra những tổn thất về tài chính mà còn làm suy yếu niềm tin của công chúng và ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh nói chung. Tại Việt Nam, nơi các doanh nghiệp đang phát triển với tốc độ nhanh và quy mô ngày càng lớn, việc xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch và bền vững trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Để đạt được mục tiêu này, vai trò của thanh tra, kiểm tra nội bộ, giải quyết đơn và phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp ngày càng được coi trọng.

TS. Phạm Tuấn Anh, Phó Trưởng Khoa Nghiệp vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (Khoa Nghiệp vụ 2), Trường Cán bộ Thanh tra, cho biết việc đầu tư, bồi dưỡng về thanh tra, kiểm tra nội bộ, giải quyết đơn và phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn góp phần xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch và bền vững. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh các doanh nghiệp tại Việt Nam đang phát triển với quy mô ngày càng lớn và cơ cấu tổ chức ngày càng phức tạp.

Thực tế cho thấy nhu cầu bồi dưỡng về thanh tra, kiểm tra nội bộ, giải quyết đơn và phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp là rất lớn và cấp thiết. Một khảo sát thực hiện trên các doanh nghiệp và học viên làm công tác thanh tra cho thấy 89% đánh giá việc bồi dưỡng là rất cần thiết và 11% cho rằng cần thiết. Đặc biệt, việc bồi dưỡng về phòng, chống tham nhũng giúp nâng cao nhận thức về tác hại của tham nhũng và tầm quan trọng của công tác phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp.

TS. Phạm Tuấn Anh nhấn mạnh, việc nghiên cứu xây dựng chương trình bồi dưỡng về thanh tra, kiểm tra nội bộ doanh nghiệp, giải quyết đơn và phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp sẽ giúp cho việc mở rộng chương trình, đối tượng bồi dưỡng của nhà trường, đồng thời đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp và xã hội. Để mang lại hiệu quả cao nhất, ông cũng đề xuất các chương trình bồi dưỡng cần được thiết kế phù hợp với từng đối tượng và đặc thù của doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Văn Lương, Hiệu trưởng Trường Cán bộ Thanh tra, đánh giá cao những nội dung đề tài “Xây dựng khung chương trình bồi dưỡng kỹ năng thanh tra, kiểm tra nội bộ, giải quyết đơn và phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp” mà Ban Chủ nhiệm đề tài xây dựng. Ông cho rằng nội dung đề tài đáp ứng yêu cầu thực tiễn của công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ và giải quyết đơn, phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp. Ông cũng đề nghị Ban Chủ nhiệm đề tài chỉnh sửa, nhanh chóng hoàn thiện để đưa vào chương trình giảng dạy của nhà trường, qua đó hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc xây dựng môi trường làm việc minh bạch và liêm chính.

Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, vai trò của việc bồi dưỡng kỹ năng thanh tra, kiểm tra nội bộ, giải quyết đơn và phòng, chống tham nhũng trong doanh nghiệp ngày càng trở nên quan trọng. Việc Trường Cán bộ Thanh tra chủ động xây dựng và triển khai các chương trình bồi dưỡng sẽ góp phần không nhỏ vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp và xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, bền vững tại Việt Nam. Đồng thời, thông qua các chương trình này, các doanh nghiệp có thể nâng cao năng lực và hiệu quả trong việc phòng, chống tham nhũng, từ đó nâng cao uy tín và sự tin tưởng của công chúng.

Chiều ngày 21/7, tại trụ sở UBND tỉnh Đắk Lắk, một buổi lễ công bố quyết định bổ nhiệm đã diễn ra với sự tham gia của các lãnh đạo và cán bộ cấp cao. Ông Nguyễn Đình Tương, Phó Giám đốc Sở Nội vụ, đã thừa ủy quyền của Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk để công bố quyết định bổ nhiệm ông Hồ Duy Thành giữ chức Chánh Thanh tra tỉnh.

Theo quyết định được công bố, ông Hồ Duy Thành, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, sẽ giữ chức Chánh Thanh tra tỉnh Đắk Lắk trong thời hạn 5 năm, kể từ ngày 11/7/2025.

Tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk, ông Tạ Anh Tuấn, đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của ngành thanh tra trong việc xây dựng một bộ máy chính quyền liêm chính và hiệu lực. Ông Tuấn tin tưởng rằng với sự lãnh đạo của ông Hồ Duy Thành, ngành thanh tra tỉnh sẽ tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm và nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, cũng như giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Chủ tịch UBND tỉnh giao nhiệm vụ cho ngành thanh tra khẩn trương rà soát và hệ thống hóa văn bản pháp luật, củng cố đoàn kết nội bộ, và nâng cao trình độ chuyên môn cũng như phẩm chất của đội ngũ cán bộ, nhằm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và đưa ngành thanh tra tỉnh phát triển vững mạnh.

Ông Hồ Duy Thành, trong lời phát biểu nhận nhiệm vụ, cam kết thực hiện nghiêm túc và đầy đủ quyền hạn được giao. Đồng thời, ông cũng hứa sẽ nâng cao tinh thần trách nhiệm, tiếp tục học tập và phấn đấu, giữ vững phẩm chất đạo đức và gương mẫu. Ông Thành cũng bày tỏ mong muốn phát huy tinh thần đoàn kết dân chủ, trách nhiệm, và phát huy truyền thống tiếp nối thành quả của các thế hệ của thanh tra tỉnh trước đây, cùng tập thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Ông Hồ Duy Thành có trình độ Cử nhân kinh tế, Cử nhân Luật, Thạc sĩ Lý luận và lịch sử Nhà nước và pháp luật, và cao cấp Lý luận chính trị. Trước khi được bổ nhiệm làm Chánh Thanh tra tỉnh Đắk Lắk, ông Thành từng giữ chức Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện M’Đrắk, tỉnh Đắk Lắk, và sau đó là Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Đắk Lắk.

Với sự kiện này, tỉnh Đắk Lắk hy vọng sẽ tiếp tục nâng cao hiệu quả trong lĩnh vực thanh tra và kiểm tra, từ đó đóng góp vào sự phát triển ổn định và bền vững của địa phương.