Tình trạng sụt lún đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng tại nhiều thành phố lớn trên thế giới. Theo một nghiên cứu mới từ Đại học Công nghệ Nanyang (Singapore), 48 thành phố ven biển trên khắp châu Á, châu Phi, châu Âu và châu Mỹ đang sụt lún với tốc độ trung bình ít nhất 1 cm mỗi năm trong giai đoạn 2014-2020.

Hiện tượng sụt lún đe dọa cuộc sống của hàng triệu người.

Ngập lụt tại Jakarta

Đài BBC ước tính gần 76 triệu người đang sinh sống tại những khu vực bị ảnh hưởng. Nguyên nhân chính của hiện tượng sụt lún bao gồm xây dựng ồ ạt, khai khoáng, dịch chuyển kiến tạo và đặc biệt là khai thác nước ngầm quá mức, chiếm một nửa các trường hợp trong nghiên cứu của NTU.

Khi nước ngầm bị rút cạn, lớp đất bên dưới bị nén lại, khiến mặt đất sụt xuống, kéo theo nhà cửa, đường sá và hạ tầng. Tình trạng này đặc biệt nghiêm trọng ở những thành phố nằm trên vùng châu thổ thấp ven biển như Jakarta, Bangkok (Thái Lan), và Thượng Hải (Trung Quốc), nơi dân số tăng nhanh và nhu cầu sử dụng nước vượt xa khả năng cung cấp.

Kết hợp với mực nước biển dâng vì biến đổi khí hậu, hiện tượng sụt lún đang khiến tình trạng ngập lụt tại các đô thị trở nên thường xuyên và nghiêm trọng hơn. Để đối phó với tình trạng này, một số thành phố đã xây đê và tường chắn biển, trong khi một số khác như Tokyo (Nhật Bản) đã cấm khai thác nước ngầm và xây dựng hệ thống cấp nước tập trung.

Các mô hình “thành phố bọt biển” với mặt đất thấm nước và không gian xanh đang được nhiều nơi như Thượng Hải và Berlin (Đức) thử nghiệm. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng nếu không có quyết tâm chính trị dài hạn và hạn chế sử dụng nước ngầm, hàng triệu người sẽ phải sống trong cảnh nhà cửa ngập úng và nền đất tiếp tục chìm sâu theo thời gian.