Giá đất và tiền sử dụng đất đang trở thành vấn đề nóng tại Việt Nam, với nhiều bất cập và phản ánh từ phía người dân và doanh nghiệp. Sức nóng của giá đất, thuế đất đã dẫn đến biến động chính sách liên quan đến lĩnh vực này. Gần đây, Bộ Tài chính đã thay đổi các đề xuất liên quan đến thuế bổ sung, từ 3 phương án xuống còn 2 phương án, và Thủ tướng Chính phủ cũng đã công bố kế hoạch sửa đổi Luật Đất đai 2024.

Bất cập lớn nhất hiện nay là tiền chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp lên đất ở còn cao hơn giá trị của chính mảnh đất đó. Nguyên nhân của tình trạng này là do bảng giá đất mới được áp dụng từ ngày 1.1.2026, khiến giá đất tăng cao gấp nhiều lần. Nếu không sửa đổi kịp thời, những bất cập này sẽ lan rộng ra cả nước.

Nhiều ví dụ đã được đưa ra để minh họa cho tình trạng này. Một gia đình ở Hóc Môn, TP.HCM, có ngôi nhà cấp 4 xây năm 2005, nhưng khi xin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, họ phải đóng gần 1,7 tỷ đồng tiền thuế sử dụng đất. Một doanh nghiệp khác thuê kho ở Q.4 (cũ) với tiền thuê trả hàng năm là 3,3 tỷ đồng, nhưng đến năm 2023, phải trả tiền thuê lên 7,7 tỷ đồng/năm, và sang tháng 1.2025, phải trả lên hơn 21 tỷ đồng.

Các chuyên gia và doanh nghiệp đã lên tiếng về vấn đề này. Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, cho rằng giá đất tăng, nghĩa vụ tài chính tăng đang dẫn đến rất nhiều bất cập trên thị trường với cả doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế. TS Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TP.HCM, đề xuất điều chỉnh giá đất nông nghiệp bằng 65-70% giá đất ở trong bảng giá đất.

Trong khi đó, ông Võ Anh Tuấn, Phó cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ NN-MT), cho rằng việc áp dụng bảng giá đất mới là cần thiết, nhưng cần tránh tăng giá đột biến ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ của người dân. Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận nhấn mạnh rằng Bộ Tài chính đang nghiên cứu và đề xuất các phương án để giải quyết vấn đề này.

Về vấn đề thu bổ sung tiền sử dụng đất, ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ VN, cho rằng khoản thu này thực chất là một khoản tiền lãi hoặc tiền phạt chậm nộp, nhưng không phải lỗi của doanh nghiệp. Ông kiến nghị bỏ hoàn toàn khoản thu bổ sung đối với các trường hợp doanh nghiệp bị ảnh hưởng do việc chậm trễ trong công tác định giá và tính tiền sử dụng đất của cơ quan chức năng.

Tương tự, ông Nguyễn Văn Thắng, Phó tổng giám đốc Hưng Thịnh Land, cũng cho rằng khoản thu bổ sung này là gánh nặng cho doanh nghiệp và đề xuất bỏ luôn mức thu bổ sung để tạo đồng thuận toàn xã hội.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho hay, Bộ Tài chính đang nghiên cứu và đề xuất các phương án để giải quyết vấn đề này, trong đó có phương án giảm tiền sử dụng đất khi người dân chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở.

Việc sửa đổi chính sách đất đai và thuế đất đang là một vấn đề cấp thiết để giải quyết những bất cập và đảm bảo quyền lợi cho người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, vẫn cần có sự cân nhắc và nghiên cứu kỹ lưỡng để đảm bảo rằng các giải pháp đưa ra là phù hợp và hiệu quả.

Một số chuyên gia cũng đề xuất rằng việc tính thuế đất cần dựa trên giá thị trường để đảm bảo công bằng và minh bạch. Ngoài ra, việc quản lý và sử dụng đất đai cũng cần được cải thiện để tránh tình trạng lãng phí và sử dụng đất không hiệu quả.

Trước mắt, người dân và doanh nghiệp vẫn cần phải chờ đợi các thông tin chính thức từ Chính phủ và các cơ quan chức năng về việc sửa đổi chính sách đất đai và thuế đất. Tuy nhiên, với sự quan tâm và lên tiếng của các chuyên gia và doanh nghiệp, hy vọng rằng các giải pháp sẽ được đưa ra để giải quyết những bất cập và đảm bảo quyền lợi cho tất cả các bên.

Trong khuôn khổ hội thảo ‘Giá đất, thuế đất… thế nào cho hợp lý?’ do Báo Thanh Niên tổ chức vào sáng ngày 22.7, các doanh nghiệp đã lên tiếng về những bất cập liên quan đến chính sách giá đất và thuế đất hiện hành. Ông Lê Khánh Quang, Tổng giám đốc Công ty Việt An Hòa, đã bày tỏ sự không hài lòng về cách tính giá đất và thuế đất hiện nay, cho rằng chúng quá cao và bất hợp lý.

Ông Quang đề xuất rằng mức thuế đất nên được điều chỉnh để ở khoảng 30-40%, đồng thời cho rằng giá đất ở nên được tính dựa trên giá thị trường. Ngược lại, ông cũng chỉ ra rằng giá đất nông nghiệp hiện nay quá thấp và cần được xem xét lại. Một điểm quan trọng khác mà ông Quang nhấn mạnh là giá đất nên được điều chỉnh hàng năm, với mức tăng không vượt quá 20%. Nếu mức tăng vượt quá 20%, ông cho rằng cần phải có một quá trình rà soát lại để đảm bảo tính hợp lý và công bằng.

Việc tính giá đất và thuế đất một cách hợp lý không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp mà còn tác động trực tiếp đến người dân. Một chính sách hợp lý sẽ giúp tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh, khuyến khích đầu tư phát triển, đồng thời đảm bảo công bằng trong phân phối nguồn lực đất đai.

Ông Quang và các doanh nghiệp khác tại hội thảo đang kỳ vọng vào những điều chỉnh chính sách từ phía cơ quan chức năng để giảm bớt gánh nặng về giá đất và thuế đất. Báo Thanh Niên sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về các đề xuất và kiến nghị tại hội thảo này.

Trong bối cảnh hiện nay, việc tối ưu hóa chính sách đất đai là yếu tố then chốt để thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển. Mọi điều chỉnh trong chính sách cần được cân nhắc kỹ lưỡng, đảm bảo quyền lợi của cả doanh nghiệp và người dân.