Trong bối cảnh hiện nay, khi môi trường thương mại toàn cầu ngày càng trở nên phức tạp và có nhiều biến động, việc sử dụng giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) đã trở thành một yếu tố then chốt giúp các doanh nghiệp có thể đảm bảo sự tuân thủ các quy định, tận dụng được các ưu đãi thuế quan và xây dựng được niềm tin với các đối tác quốc tế. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động xuất khẩu và tăng cường khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.

Theo số liệu mới nhất, đã có tới 56% doanh nghiệp châu Âu đang hoạt động tại Việt Nam thường xuyên nộp các chứng từ C/O trên cơ sở định kỳ hàng tháng. Tỷ lệ này cho thấy sự quan tâm và tầm quan trọng ngày càng tăng của công cụ này trong các hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp có thể tuân thủ các quy định về xuất xứ hàng hóa mà còn mở ra nhiều cơ hội để tận dụng các ưu đãi thuế quan theo các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã tham gia.

Chỉ riêng trong năm 2024, Việt Nam đã cấp hơn 1,8 triệu giấy chứng nhận xuất xứ ưu đãi. Điều này tương đương với giá trị xuất khẩu lên tới trên 100 tỷ USD. Nếu so sánh với số liệu của năm 2023, con số này đã tăng 18% về số lượng và 28% về giá trị. Đáng chú ý, các giấy chứng nhận xuất xứ ưu đãi này đã chiếm khoảng 28% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang các thị trường có hiệp định FTA. Điều này cho thấy sự đóng góp lớn của các FTA và giấy chứng nhận xuất xứ trong việc thúc đẩy xuất khẩu và phát triển kinh tế của Việt Nam.

Thị trường vận tải biển trong sáu tháng đầu năm 2025 đã trải qua nhiều biến động. Các chuyên gia từ Maritime Strategies International (MSI) đã đánh giá lại thị trường vận tải biển và đưa ra triển vọng cho phần còn lại của năm 2025 trong loạt bài phân tích giữa năm gồm năm phần.

Trong phần thứ hai của loạt bài này, podcast Seatrade Maritime đã có một cuộc trò chuyện với ông Daniel Richards từ MSI về những diễn biến trên thị trường vận tải container và triển vọng cho những tháng cuối năm. Ông Richards lưu ý rằng thị trường container đã bước vào năm 2025 với hai yếu tố bất ổn lớn, đó là các mức thuế quan do Tổng thống Hoa Kỳ Trump đề xuất và thời điểm các hãng tàu có thể quay trở lại đi qua Biển Đỏ và Kênh đào Suez.

Tuy nhiên, tình hình thuế quan đã biến động không ngừng và không có sự thay đổi thực sự nào đối với hiện trạng ở Biển Đỏ. Ông Richards nhận thấy rằng thị trường vận tải container trong nửa đầu năm 2025 thực sự là một năm ổn định và ít biến động hơn so với năm 2024. Thị trường giao ngay đã khởi sắc khi bước vào mùa cao điểm, nhưng nhìn chung đây vẫn là một thị trường tương đối trầm lắng.

Ông Richards vẫn đưa ra một lời cảnh báo rằng có khả năng một điều gì đó sẽ xảy ra trong sáu tháng tới để đảo ngược nhận định đó. Tình hình thuế quan chắc chắn sẽ gây áp lực lên các tuyến thương mại đi Hoa Kỳ, và nếu các yếu tố khác không đổi, xu hướng này có thể sẽ tiếp tục trong nửa cuối năm nay.

MSI dự kiến nhập khẩu container của Hoa Kỳ sẽ sụt giảm trong nửa cuối năm 2025 so với cùng kỳ năm trước, với sự suy yếu sẽ còn kéo dài ít nhất một năm nữa. Điều đó có khả năng sẽ đẩy giá cước xuống thấp đơn giản vì đội tàu tiếp tục tăng trưởng và các hãng tàu đang bắt đầu có dấu hiệu khó khăn trong việc tìm nơi để bố trí tất cả những con tàu lớn này khi chúng gia nhập đội tàu.

Tăng trưởng thương mại container dự kiến sẽ tăng khoảng 3,5 – 4% trong khi đội tàu dự kiến sẽ tăng khoảng 6,5%. Triển vọng thương mại khi bước sang năm tới có khả năng sẽ yếu đi, chủ yếu do thị trường Hoa Kỳ. Trong phần còn lại của năm 2025, MSI dự kiến sự cân bằng cung-cầu sẽ yếu đi trong nửa cuối năm và điều đó sẽ gây áp lực lên thị trường vận tải sau khi mùa cao điểm qua đi.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang chịu tác động mạnh mẽ từ các chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, các doanh nghiệp trên khắp thế giới phải chạy đua để thích nghi với một môi trường thương mại đầy biến động. Từ việc áp dụng ‘kỹ thuật thuế quan’ (tariff engineering) để lách thuế đến việc đàm phán lại hợp đồng với nhà cung cấp, giới doanh nghiệp toàn cầu đang đối mặt với một thực tế mới: hoặc là thích nghi, hoặc là chịu thiệt hại nặng nề.

Tái định hình chuỗi cung ứng là một trong những chiến lược mà các doanh nghiệp đang áp dụng để đối phó với tình hình mới. Nhiều công ty lớn như Conagra Brands, Nike và Fastenal đang đối mặt với chi phí tăng cao cùng các gián đoạn trong chuỗi cung ứng. Conagra, tập đoàn sở hữu các thương hiệu như cà chua đóng hộp Hunt’s hay kem tươi Reddi-wip, phải tăng giá các sản phẩm đóng hộp do chi phí thép tấm nhập khẩu tăng cao vì thuế quan. Nike dự kiến chi thêm 1 tỷ USD cho thuế nhập khẩu trong năm nay và đang lên kế hoạch tăng giá ‘có chọn lọc’ vào mùa Thu.

Các ngành công nghiệp như thép, nhôm và bán dẫn cũng nằm trong tầm ngắm của các mức thuế theo ngành, với thép và nhôm phải chịu mức thuế lên tới 50%. Những con số này không chỉ là thách thức tài chính mà còn buộc các công ty phải xem xét lại toàn bộ mô hình kinh doanh của mình. Để đối phó, nhiều doanh nghiệp đang áp dụng một quy trình 3 bước: lập bản đồ các nhà cung cấp thượng nguồn, định lượng tác động tài chính của thuế quan và triển khai các chiến lược giảm thiểu.

Một số công ty như Hewlett Packard đã chủ động chuyển hướng sản xuất sang các quốc gia ít chịu ảnh hưởng bởi thuế quan như Thái Lan, Việt Nam hay Mexico để giảm thiểu rủi ro từ các mức thuế mới. Áp dụng ‘kỹ thuật thuế quan’ cũng là một chiến lược nổi bật mà các doanh nghiệp đang áp dụng để lách thuế. Hãng hàng không Delta là một ví dụ điển hình. Để tránh mức thuế 10% áp lên máy bay sản xuất tại châu Âu, Delta đã tháo động cơ do Mỹ sản xuất từ các máy bay Airbus A321neo ở châu Âu và vận chuyển riêng chúng về Mỹ, qua đó tránh được thuế nhập khẩu đối với toàn bộ máy bay.

Tariff engineering không phải là một khái niệm mới. Từ thế kỷ XIX, các doanh nghiệp đã áp dụng phương thức này thông qua việc tận dụng các kẽ hở trong luật thuế. Tuy nhiên, tariff engineering không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Ford đã phải trả giá đắt khi cố gắng lách thuế 25% áp lên xe tải nhập khẩu bằng cách lắp ghế tạm thời vào các xe tải Transit Connect để phân loại chúng là xe chở khách với mức thuế chỉ 2,5%. Chiêu lách thuế này bị Hải quan Mỹ phát hiện và hãng bị phạt 365 triệu USD vào năm 2024.

Ngoài việc thay đổi thiết kế sản phẩm, các công ty còn sử dụng các kho ngoại quan để tạm hoãn nộp thuế. Hàng hóa có thể được lưu trữ trong các kho này tới 5 năm mà không phải chịu thuế, nhờ đó cho phép doanh nghiệp chờ thời điểm thuế suất giảm hoặc điều chỉnh chiến lược nhập khẩu. Nhu cầu sử dụng kho ngoại quan đã tăng đột biến trong thời gian gần đây, đặc biệt đối với hàng hóa từ Trung Quốc, khi các công ty tìm cách giảm thiểu tác động tài chính từ thuế quan của Mỹ.

Sự bất ổn từ chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp mà còn làm thay đổi cục diện thương mại toàn cầu. Những đồng minh thân cận của Mỹ như EU đang tìm cách mở rộng quan hệ thương mại với các thị trường khác, như khối Arab hay khối Mercosur ở Nam Mỹ, để giảm sự phụ thuộc vào Mỹ. Các doanh nghiệp lớn, đặc biệt là những công ty có doanh thu trên 10 tỷ USD, đang dự báo những tác động tiêu cực gần như chắc chắn từ thuế quan.

Theo một báo cáo của tổ chức PYMNTS Intelligence, 80% các công ty lớn cho rằng thuế quan sẽ gây ra chi phí tái cấu trúc chuỗi cung ứng, thiếu hụt sản phẩm và khó khăn trong xuất khẩu. Tuy nhiên, họ cũng nhìn thấy cơ hội trong việc hỗ trợ kinh tế địa phương và tăng cường khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng. Để ứng phó, các công ty lớn đang cắt giảm chi phí hoạt động, đàm phán lại giá với nhà cung cấp và áp dụng chiến lược tồn kho ‘đúng lúc’.

Dù bối cảnh thương mại toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng, các doanh nghiệp không thể chỉ ngồi yên chờ đợi sự rõ ràng từ các cuộc đàm phán thương mại. Việc lập kế hoạch mang tính dài hạn, từ việc dự đoán các mức thuế mới đến việc chuẩn bị cho các kịch bản xấu nhất, đã trở thành yếu tố sống còn. Trong bối cảnh các cuộc đàm phán thương mại vẫn tiếp diễn, một thông điệp đang hiện lên rõ ràng: thích nghi hoặc bị tụt hậu. Những công ty chủ động điều chỉnh chuỗi cung ứng, tận dụng các kẽ hở thuế quan hợp pháp và liên tục đánh giá lại chiến lược của mình sẽ có cơ hội vượt qua cơn bão thuế quan và định vị bản thân để phát triển trong một thế giới thương mại đầy bất định.

Thị trường đất nền trong quý 2/2025 đã trải qua một giai đoạn hạ nhiệt rõ rệt, cả về mức độ quan tâm và nguồn cung. Theo báo cáo của Batdongsan.com.vn, mức độ quan tâm đến đất nền trong tháng 6/2025 đã giảm mạnh so với tháng 3, với Tp.HCM cũ giảm 28% và các khu vực khác giảm 33%. Nguồn cung cũng giảm, với lượng tin đăng tại Hà Nội giảm 15%, Tp.HCM cũ giảm 9% và các khu vực khác giảm 3%. Nguyên nhân chính dẫn đến sự giảm nhiệt của thị trường đất nền là thông tin liên quan đến biến động về thuế quan và kỳ nghỉ lễ kéo dài cuối tháng 4, đầu tháng 5.

Mức độ quan tâm đến đất nền trong quý 2/2025 cho thấy sự phân hóa theo vùng. Tại miền Bắc, mức độ quan tâm phân bố rộng, nổi bật tại các tỉnh có nội lực kinh tế mạnh như Hải Phòng, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hưng Yên. Tại miền Nam, mức độ tập trung cao quanh TP.HCM, điển hình như Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Bà Rịa – Vũng Tàu. Về giá, đất nền miền Bắc hiện có mặt bằng giá cao hơn miền Nam. Bắc Ninh có giá 36 triệu/m2, Hưng Yên 35 triệu/m2, Hà Nam và Hải Dương đều 26 triệu/m2, Bắc Giang và Vĩnh Phúc đều 24 triệu/m2. Trong khi đó, miền Nam ghi nhận Bình Dương 31 triệu/m2, Cần Thơ 28,9 triệu/m2, Bà Rịa – Vũng Tàu và Kiên Giang khoảng 16 triệu/m2…

Mặc dù đất nền hạ nhiệt về sức cầu, nhưng giá đã lập mặt bằng mới. Theo dữ liệu từ Batdongsan.com.vn, tại khu vực miền Nam, hiện giá đất nền Long An (cũ) đã tăng 36% so với đầu năm 2023 – mức tăng cao nhất so với các khu vực lân cận Tp.HCM. Trong khi đó, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu (cũ) tăng lần lượt 25%, 23%, 18%. Riêng Tây Ninh và Bình Phước (cũ) không ghi nhận tăng giá ở phân khúc đất nền.

Tại thị trường miền Bắc, một số tỉnh ghi nhận mức tăng giá rất mạnh từ đầu 2023 đến quý 2/2025. Cụ thể, Hòa Bình tăng 200%, Bắc Giang tăng 100%, Hưng Yên tăng 75%, Bắc Ninh tăng 54%, Vĩnh Phúc tăng 26%. Theo Batdongsan.com.vn, 6 tháng đầu năm 2025 đánh dấu giai đoạn điều chỉnh rõ nét của thị trường đất nền, đặc biệt sau đợt tăng nóng đầu năm. Xu hướng phân hóa theo vùng ngày càng rõ rệt, với miền Bắc dẫn dắt tăng giá, trong khi miền Nam trở thành điểm đến của dòng tiền thận trọng. Hạ tầng và quy hoạch tiếp tục là yếu tố then chốt quyết định tiềm năng tăng trưởng và chiến lược đầu tư trung – dài hạn.

Trước đó, tại báo cáo thị trường đất nền, DKRA Consulting cũng chỉ ra rằng, đất nền Tp.HCM hạ nhiệt và nguồn cung ít ỏi, phần lớn giao dịch trong quý 2/2025 đến từ khu vực Long An (cũ) và Bình Dương (cũ), chiếm hơn 92% tổng lượng tiêu thụ sơ cấp. Mặt bằng giá thứ cấp đất nền phía Nam ghi nhận mức tăng trung bình khoảng 4% so với quý trước. Việc khan hiếm nguồn cung mới sơ cấp trên thị trường đã thúc đẩy các nhà đầu tư lựa chọn các sản phẩm thứ cấp, đặc biệt là nhóm sản phẩm đầy đủ pháp lý.

Căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ dường như chưa gây ra tác động rõ ràng đến hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng 6 vừa qua. Theo số liệu mới công bố, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc đã tăng 5,8% so với cùng kỳ năm trước, đạt mức tăng trưởng vững chắc. Điều này cho thấy xuất khẩu của Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm vẫn duy trì tốc độ tương đương năm trước, góp phần giúp nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tiến gần mục tiêu tăng trưởng Tổng sản phẩm trong nước (GDP) năm nay.

Tuy nhiên, tình hình này có thể sẽ không kéo dài khi các doanh nghiệp xuất khẩu Trung Quốc đang phải đối mặt với những thách thức lớn trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ leo thang. Việc Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận tạm hoãn áp thuế vào tháng 5 vừa qua đã giúp giảm bớt căng thẳng, nhưng nhiều mặt hàng Trung Quốc khi xuất khẩu sang Mỹ vẫn phải chịu thuế suất trên 50%. Một số doanh nghiệp Trung Quốc đã tìm cách lách luật bằng cách tái phân loại hàng hóa đã hoàn thiện thành nguyên liệu thô để giảm giá trị khai báo xuất khẩu.

Xu hướng đáng chú ý nhất hiện nay là sự chuyển hướng thị trường xuất khẩu của các doanh nghiệp Trung Quốc. Tỷ trọng xuất khẩu sang Mỹ của Trung Quốc đã giảm từ khoảng 15% trong năm ngoái xuống còn 12% trong nửa đầu năm nay. Thay vào đó, xuất khẩu của Trung Quốc sang Đông Nam Á tăng mạnh. Điều này cho thấy các doanh nghiệp Trung Quốc đang tìm cách đa dạng hóa thị trường xuất khẩu của mình nhằm giảm thiểu rủi ro.

Các chuyên gia dự báo rằng sức ép sẽ gia tăng trong nửa cuối năm. Hạn chót ngày 12/8 để hoàn tất vòng đàm phán thương mại giữa Trung Quốc với Mỹ đang đến gần. Nếu đàm phán thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ không đạt kết quả, khả năng cao là thuế quan sẽ bị nâng lên. Ngay cả khi giữ nguyên mức hiện tại, hoạt động ‘xuất hàng sớm’ cũng sẽ chững lại, khiến nhu cầu yếu đi vì hàng đã được đẩy mạnh xuất khẩu từ trước.

Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào mới đây cho biết chính phủ nước này đã chuẩn bị các biện pháp và có trong tay ‘nhiều công cụ’ để tránh khả năng sụt giảm kinh tế trong nửa cuối năm. Dữ liệu chính thức công bố mới đây cho thấy tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đạt 5,2% trong quý II/2025, vượt nhẹ so với mức dự báo 5,1% theo khảo sát của hãng tin Reuters và trên ngưỡng mục tiêu tăng trưởng cả năm 5% mà Chính phủ Trung Quốc đề ra.

Tuy nhiên, các nhà phân tích đã cảnh báo rằng cần phải có thêm nhiều biện pháp để thúc đẩy tiêu dùng nội địa vốn đang trì trệ, trong bối cảnh xuất khẩu phải đối mặt với các tác động dây chuyền từ những bất ổn thương mại toàn cầu. Thuế quan cũng đang tạo ra những tác động dây chuyền ngày càng rõ rệt. Xuất khẩu từng là điểm sáng của nền kinh tế Trung Quốc trong những năm gần đây. Nhưng cuộc chiến thuế quan với Mỹ có thể khiến ánh sáng đó dần bị lu mờ.

Liên minh châu Âu (EU) đã đề xuất giảm thuế quan đối với ô tô xuất khẩu của Mỹ, đánh dấu một nỗ lực mới để xoa dịu căng thẳng thương mại với Washington. Đề xuất cụ thể bao gồm việc giảm thuế 10% đối với ô tô xuất khẩu của Mỹ, với điều kiện chính quyền Tổng thống Donald Trump đồng ý giảm thuế đối với ngành này xuống dưới 20%. Đây là một bước đi quan trọng trong bối cảnh các nhà đàm phán từ bỏ kế hoạch về một ‘cơ chế bù trừ’ phức tạp mà các nhà sản xuất ô tô Đức từng đề xuất.

Các mức thuế quan tương hỗ giữa Mỹ và EU hiện tại có thể tăng từ 10% lên 30% đối với EU, trừ khi hai bên đạt được thỏa thuận trước ngày 1 tháng 8. EU và Mỹ đang tích cực đàm phán để đạt được một thỏa thuận khung, nhằm ổn định mối quan hệ thương mại xuyên Đại Tây Dương sau khi Tổng thống Trump áp thuế quan. Một số nguồn tin thân cận với các cuộc đàm phán cho biết, việc Mỹ hạ thuế quan ô tô xuống tổng cộng 17,5% đang được xem xét tích cực nếu EU giảm thuế xuống 0%. Ủy ban Châu Âu cũng đang tìm kiếm hạn ngạch thuế quan thấp hơn cho một số loại xe.

Sự thay đổi trong cách tiếp cận này diễn ra sau nhiều tuần đàm phán đầy khó khăn, với ngành công nghiệp ô tô Đức đóng vai trò dẫn đầu. Các nhà sản xuất ô tô Đức, bao gồm BMW, Mercedes-Benz và Volkswagen, cũng như tập đoàn Volvo Cars của Thụy Điển, trước đó đã thúc đẩy một cơ chế cho phép họ nhập khẩu xe vào Mỹ miễn thuế cho mỗi chiếc xe họ xuất khẩu ra khỏi Mỹ. Tuy nhiên, ý tưởng này đã được thay thế bằng đề xuất cung cấp một khoản tín dụng dựa trên hàm lượng nội địa Mỹ của hàng xuất khẩu của một công ty từ Mỹ.

Ngay cả khi thuế quan được hạ xuống dưới 20%, giám đốc điều hành của Volvo Cars, Håkan Samuelsson, cho biết công ty sẽ không thể hoạt động nếu không có tín dụng xuất khẩu. Các cuộc đàm phán vẫn còn nhiều thách thức, bao gồm các tiêu chuẩn an toàn khác nhau và mức thuế trừng phạt đối với những chiếc xe động cơ lớn mà các nhà sản xuất ô tô Mỹ chuyên sản xuất. EU cũng muốn được miễn trừ khỏi các mức thuế quan theo ngành trong tương lai mà ông Trump đã hứa hẹn đối với dược phẩm và chất bán dẫn.

Mối quan hệ thương mại và đầu tư song phương giữa Mỹ và EU là lớn nhất thế giới, chiếm gần 30% thương mại hàng hóa và dịch vụ toàn cầu và chiếm 43% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu. Việc đạt được một thỏa thuận thương mại toàn diện giữa Mỹ và EU có thể mang lại lợi ích đáng kể cho cả hai bên, đồng thời giúp ổn định nền kinh tế toàn cầu.

Trong khi đó, các chuyên gia đang theo dõi sát sao các diễn biến của cuộc đàm phán, và đánh giá cao nỗ lực của cả hai bên trong việc tìm kiếm một giải pháp. a href=”https://www.theguardian.com/business/2019/aug/21/eu-proposes-reducing-tariffs-on-us-cars-in-trade-tallks”>https://www.theguardian.com/business/2019/aug/21/eu-proposes-reducing-tariffs-on-us-cars-in-trade-tallks