Trong bối cảnh rủi ro địa chính trị và bất ổn kinh tế ngày càng gia tăng, cùng với sự biến động của chính sách thương mại Mỹ, các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới đã tăng cường mua vàng. Xu hướng này không chỉ thể hiện sự chuyển dịch dần dần khỏi đồng bạc xanh mà còn cho phép các ngân hàng đa dạng hóa danh mục dự trữ của mình.

Theo các chuyên gia tại Malaysia, sự bất ổn của tình hình địa chính trị toàn cầu là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến nhu cầu mua vàng. Căng thẳng giữa các cường quốc, đặc biệt là giữa Mỹ và Trung Quốc, cũng như giữa phương Tây và Nga, đã thúc đẩy nhiều quốc gia tìm kiếm sự tự chủ tài chính lớn hơn. Vàng, với tư cách là tài sản trung lập, không bị ràng buộc bởi bất kỳ quốc gia nào về mặt chính trị hoặc pháp lý, trở thành một kho lưu trữ giá trị hấp dẫn đối với các ngân hàng trung ương. Điều này giúp họ bảo vệ khỏi các hậu quả tiềm tàng của lệnh trừng phạt, tranh chấp thương mại hoặc chiến tranh tiền tệ.

Các quốc gia như Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và các thành viên của Nhóm các nền kinh tế mới nổi BRICS đang có xu hướng giảm dần sự phụ thuộc vào đồng USD một cách có hệ thống và tăng cường nắm giữ các tài sản như vàng. Bên cạnh đó, vàng cũng tiếp tục đóng vai trò là công cụ phòng ngừa lạm phát. Mặc dù lạm phát toàn cầu đã giảm bớt kể từ đỉnh điểm của đại dịch COVID-19, nhưng ở nhiều nền kinh tế, lạm phát lõi vẫn duy trì ở mức cao.

Các ngân hàng trung ương trên toàn cầu đã và đang trải qua một giai đoạn mua ròng mạnh mẽ và kéo dài nhiều năm, với hơn 1.000 tấn vàng được mua mỗi năm kể từ năm 2022. Riêng trong tháng 5/2025, các ngân hàng trung ương đã mua thêm 20 tấn vàng. Các chuyên gia dự báo rằng giá vàng sẽ tiếp tục tăng, với dự báo dao động từ 3.300 – 4.000 USD/ounce vào cuối năm. Do đó, các ngân hàng trung ương gần như chắc chắn sẽ tiếp tục mua vàng để phòng ngừa lạm phát, rủi ro địa chính trị và tài chính, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào đồng USD.

Xu hướng mua vàng của các ngân hàng trung ương toàn cầu có thể được xem là một chiến lược nhằm đảm bảo sự ổn định tài chính và giảm thiểu các rủi ro trong bối cảnh tình hình kinh tế và địa chính trị ngày càng phức tạp. Với vai trò của mình, vàng tiếp tục là một tài sản an toàn và đáng tin cậy cho các ngân hàng trung ương trong việc quản lý dự trữ quốc gia.

Thị trường tiền tệ trong tuần qua (14-18/7) đã trải qua những biến động đáng kể. Tỷ giá trung tâm đã tăng mạnh 57 đồng, đạt mức kỷ lục 25.185 VND/USD. Sự điều chỉnh này đã kéo theo sự tăng giá của đồng USD tại các ngân hàng thương mại. Đồng thời, lãi suất liên ngân hàng đã vượt qua mức 5%, cho thấy áp lực thanh khoản đang gia tăng.

Để giảm thiểu áp lực thanh khoản, Ngân hàng Nhà nước đã tiến hành bơm ròng hơn 58.000 tỷ đồng vào thị trường. Vào ngày 18/7, tỷ giá trung tâm được điều chỉnh tăng 9 đồng so với ngày trước đó, lên mức 25.185 VND/USD. Tại các ngân hàng thương mại, tỷ giá USD cũng tăng tương ứng. Ví dụ, tại Vietcombank, tỷ giá USD được niêm yết ở mức 25.950 – 26.340 VND/USD, tăng 50 đồng ở cả hai chiều.

Đáng chú ý, trong khi USD tăng giá tại các ngân hàng, nhiều ngoại tệ mạnh khác như EUR, GBP và JPY lại giảm giá. Tỷ giá EUR tại Vietcombank giảm khoảng 139-177 đồng, xuống còn 29.612,22 – 31.173,64 VND/EUR. Tương tự, tỷ giá GBP và JPY cũng giảm sâu.

Trên thị trường quốc tế, chỉ số DXY đo sức mạnh của đồng USD so với 6 đồng tiền chủ chốt hiện đang ở mức 98,23 điểm. Đồng USD đang có xu hướng hồi phục sau khi các mức thuế quan được công bố trong tuần giúp giảm sự bất định trong vấn đề thuế quan.

Các chuyên gia kinh tế nhận định rằng tỷ giá USD/VND có thể chịu áp lực trong ngắn hạn nhưng sẽ giảm dần về cuối năm. Áp lực tăng trong ngắn hạn có thể đến từ những tín hiệu tích cực từ chính sách thuế quan mới, thời điểm giữa năm vẫn nằm trong giai đoạn mùa vụ chuyển lợi nhuận về nước của các doanh nghiệp FDI và sự phục hồi của USD.

Tuy nhiên, về cuối năm, tỷ giá có thể giảm dần do xuất khẩu tăng trưởng tốt sau khi công bố kết quả đàm phán, dòng vốn FDI và FII từ các doanh nghiệp nước ngoài nhiều khả năng sẽ tiếp tục mạnh hơn trong bối cảnh kinh tế tích cực.

Lãi suất liên ngân hàng trong tuần qua đã tăng mạnh và vượt mức 5%. Ngân hàng Nhà nước đã phải bơm ròng mạnh 58.414,59 tỷ đồng ra thị trường trong tuần qua qua kênh thị trường mở để giảm thiểu áp lực thanh khoản.