Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam vừa ban hành hướng dẫn về việc sắp xếp, tinh gọn, hợp nhất các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ ở cấp tỉnh, cấp xã. Quá trình này cần đảm bảo các quyền và nghĩa vụ hợp pháp của các tổ chức hội theo quy định của pháp luật, cũng như đảm bảo tính liên tục trong hoạt động.

Hướng dẫn nêu rõ, việc sắp xếp các hội theo đơn vị hành chính mới sẽ được thực hiện như sau: đối với các hội hoạt động ở phạm vi cấp tỉnh, cấp xã có cùng tên, lĩnh vực, đối tượng hoạt động, khi hợp nhất sẽ giữ nguyên tên hội cấp tỉnh hoặc xã theo đơn vị hành chính mới. Trường hợp một tỉnh hoặc xã có hội, trong khi tỉnh hoặc xã khác không có hội cùng tên và lĩnh vực hoạt động, thì hội hoạt động ở tỉnh, thành phố trước khi sáp nhập sẽ tiếp tục hoạt động theo đơn vị hành chính mới.

Bên cạnh đó, việc tinh gọn bộ máy tham mưu giúp việc sẽ được áp dụng ở tất cả các hội quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ. Đối với cấp tỉnh, các hội như Hội Nhà báo, Hội Luật gia, Hội Chữ thập đỏ, Hội Nhà văn, Liên hiệp Khoa học và Kỹ thuật, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật, Liên hiệp các tổ chức Hữu nghị, Liên minh Hợp tác xã, Đoàn Luật sư sẽ thực hiện sắp xếp không quá 2 bộ phận tham mưu giúp việc. Các tổ chức hội khác sẽ sắp xếp chỉ còn văn phòng hội tham mưu, giúp việc chung.

Về việc hợp nhất các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ, đối với những tổ chức hội không thống nhất được việc hợp nhất, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh sẽ trình cấp có thẩm quyền để hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản, tự đảm bảo kinh phí. Nhà nước chỉ hỗ trợ kinh phí khi giao nhiệm vụ cụ thể, không giao ổn định hàng năm như hiện nay.

Căn cứ tình hình thực tiễn, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ cấp tỉnh sẽ tham mưu Ban Thường vụ tỉnh, thành ủy sắp xếp, hợp nhất các tổ chức hội quần chúng có chức năng, nhiệm vụ, đối tượng, tính chất, nội dung hoạt động tương đồng theo một trong hai phương án.

Về tài chính, trong năm 2025, đối với nguồn ngân sách nhà nước, sẽ sử dụng nguồn ngân sách theo dự toán đã được phê duyệt cho các Hội. Từ năm 2026, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã sẽ làm đầu mối chủ trì tập hợp lập dự toán trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, phân bổ để các tổ chức hội quần chúng cùng cấp hoạt động.

Danh sách 30 hội do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ cũng đã được ban hành, bao gồm các hội như Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Liên hiệp các tổ chức Hữu nghị Việt Nam, Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam, Hội Luật gia Việt Nam, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam và nhiều hội khác.

Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam vừa tổ chức một hội nghị quan trọng để thảo luận về đề án sắp xếp và tinh gọn các hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ. Hội nghị này có sự tham gia của lãnh đạo 30 hội quần chúng, các đại biểu đã tập trung thảo luận về các quan điểm, nguyên tắc, và tiêu chí để sắp xếp cũng như tinh gọn các hội quần chúng này.

Các đại biểu đã xem xét và phân tích việc phân loại các hội theo nhóm chức năng, nhiệm vụ; đánh giá về quy mô, phạm vi ảnh hưởng của từng hội; tính đặc thù của các hội; khả năng tự chủ về tài chính; và các yếu tố liên quan đến cam kết quốc tế. Quá trình thảo luận diễn ra trong bối cảnh việc sắp xếp và tinh gọn các hội quần chúng được coi là cần thiết để cụ thể hóa các chủ trương của Đảng và đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong giai đoạn hiện nay.

Theo Nghị quyết số 18 ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 12, đã xác định rõ việc rà soát và sắp xếp lại các tổ chức hội, liên hiệp hội là cần thiết. Mục tiêu là khắc phục tình trạng tổ chức nhiều hội không cần thiết, hoạt động kém hiệu quả hoặc trùng lặp về chức năng, nhiệm vụ. Bên cạnh đó, Nghị quyết cũng đặt ra yêu cầu giảm dần và tiến tới chấm dứt cấp kinh phí thường xuyên từ ngân sách Nhà nước cho các hội hoạt động không hiệu quả.

Hội nghị Trung ương 11 khóa 13 đã thống nhất chủ trương sắp xếp, tinh gọn, hợp nhất tổ chức bộ máy của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị – xã hội, hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ. Theo đó, các tổ chức chính trị – xã hội cùng 30 hội quần chúng sẽ được sắp xếp lại theo mô hình trực thuộc Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam. Mục tiêu chính là giảm đầu mối, tránh chồng chéo nhiệm vụ và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Hà Thị Nga, cho biết đề án sắp xếp các hội quần chúng đã được xây dựng trên tinh thần giảm đầu mối, tinh gọn tổ chức, và đổi mới phương thức hoạt động của các hội được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ. Đề án sử dụng 6 tiêu chí để đánh giá và sắp xếp các hội, bao gồm tính cần thiết theo định hướng chiến lược phát triển đất nước; sự trùng lặp về chức năng và đối tượng; quy mô hoạt động và phạm vi ảnh hưởng; khả năng tự chủ về tài chính và nhân lực; yếu tố lịch sử và cam kết quốc tế; và tính đặc thù của đối tượng quần chúng.

Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ tiếp thu các ý kiến đóng góp từ hội nghị để hoàn thiện đề án, trình Bộ Chính trị xem xét và quyết định trước ngày 31/8/2025. Mục tiêu là sau khi đề án được phê duyệt, các hội quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ sẽ hoạt động hiệu quả hơn, phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò của các tổ chức hội trong thời gian tới.

Chiều ngày 23 tháng 7, Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQ) và các đoàn thể Trung ương đã tổ chức một hội nghị quan trọng nhằm sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và đề ra trọng tâm công tác cho 6 tháng cuối năm. Tại hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, ông Đỗ Văn Chiến, Bí thư Đảng ủy MTTQ và các đoàn thể Trung ương, đã phát biểu kết luận và ghi nhận các ý kiến phản ánh về những vướng mắc trong tổ chức hoạt động của các hội quần chúng.

Ông Chiến nhấn mạnh rằng, việc các tổ chức chính trị – xã hội và hội quần chúng trực thuộc MTTQ Việt Nam không có nghĩa là các tổ chức này thoát ly sự quản lý của Nhà nước. Thay vào đó, trong thời gian tới, Đảng ủy sẽ tập trung xây dựng đề án sáp nhập và tinh gọn các tổ chức hội được Nhà nước giao nhiệm vụ. Quan điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy là các hội quần chúng cần hoạt động dựa trên nguyên tắc tự nguyện, tự quản và tự đảm bảo kinh phí. Nhà nước sẽ giao việc cụ thể và hỗ trợ cho các hoạt động đó, thay vì giao một cách ổn định như hiện nay.

Một trong những mục tiêu chính được ông Chiến đề cập là sắp xếp lại các hội để giảm số lượng đầu mối hội quần chúng từ 30 xuống mức hợp lý hơn. Việc này nhằm đảm bảo sự hợp lý trong việc vận động và hỗ trợ. Ông cũng đề nghị sau hội nghị này, các đảng bộ trực thuộc cần nắm lại tình hình cơ sở và phản ánh, báo cáo cụ thể về việc sắp xếp các hội để Đảng ủy có hướng tháo gỡ và giải quyết phù hợp.

Cũng trong thời gian tới, Đảng ủy sẽ tiến hành báo cáo với Bộ Chính trị về Đại hội Đảng bộ MTTQ Việt Nam và các đoàn thể Trung ương. Báo cáo này sẽ bao gồm báo cáo chính trị, đề án nhân sự, cũng như những vấn đề nổi lên cần có ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị. Qua đó, Đảng ủy mong muốn nhận được sự chỉ đạo và hỗ trợ để tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của MTTQ và các đoàn thể Trung ương.

Việc Đảng ủy MTTQ Việt Nam và các đoàn thể Trung ương tổ chức hội nghị sơ kết và đề ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động thể hiện sự nỗ lực không ngừng của tổ chức trong việc đáp ứng nhu cầu của xã hội và yêu cầu của nhiệm vụ xây dựng đất nước trong giai đoạn mới.