Sau khi tỉnh Khánh Hòa mới được hình thành từ việc sáp nhập tỉnh Ninh Thuận, vùng đất này đã trở thành nơi cư trú của một cộng đồng Chăm đông đảo. Với di sản văn hóa đặc sắc và phong phú, người Chăm ở đây đã và đang đóng góp vào việc gìn giữ và phát huy bản sắc dân tộc thông qua hệ thống đền tháp, lễ hội, làng nghề, dân ca dân vũ và các phong tục truyền thống.

Sự sáp nhập này đang mở ra một “cơ hội vàng” cho tỉnh Khánh Hòa mới trong việc khai thác hiệu quả di sản văn hóa Chăm, từ đó đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Trước khi sáp nhập, tỉnh Ninh Thuận có gần 20.000 hộ với hơn 90.000 nhân khẩu là đồng bào Chăm. Trong những năm qua, cộng đồng Chăm đã tích cực bảo tồn và phát huy di sản văn hóa truyền thống của mình thông qua kiến trúc đền tháp, lễ hội, nghề gốm, dệt thổ cẩm, dân ca dân vũ, nhạc cụ dân gian, chữ viết, sử thi…

Đặc biệt, tỉnh Ninh Thuận (cũ) đã có những nỗ lực đáng kể trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xây dựng hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể “Nghệ thuật hát ngâm Ariya của người Chăm” để trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt. Ngoài ra, địa phương này hiện có 80 di sản văn hóa đã được lập hồ sơ và xếp hạng, trong đó có một di sản được UNESCO ghi danh là “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm” – Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

Không chỉ có di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú, đồng bào Chăm ở Ninh Thuận còn tự hào khi có 4 hiện vật được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật quốc gia. Những hiện vật này không chỉ có giá trị về mặt lịch sử, văn hóa mà còn là niềm tự hào của người Chăm.

Các đền tháp, làng nghề và lễ hội truyền thống của đồng bào Chăm từ lâu đã trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm, nghiên cứu và mua sắm sản phẩm thủ công truyền thống. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh Ninh Thuận (cũ) đã đón khoảng 2,29 triệu lượt khách, tăng 16,2% so với cùng kỳ năm trước. Tổng thu từ hoạt động du lịch ước đạt 2.970 tỷ đồng.

Với việc sáp nhập hai tỉnh Ninh Thuận và Khánh Hòa thành tỉnh Khánh Hòa mới, các chuyên gia và lãnh đạo địa phương tin rằng đây là “cơ hội vàng” để ngành công nghiệp không khói phát triển mạnh mẽ. Tỉnh Khánh Hòa mới đang định hình ngành du lịch trở thành mũi nhọn kinh tế, với thế mạnh đa dạng như du lịch biển, du lịch năng lượng tái tạo, du lịch làng nghề và du lịch mua sắm đặc sản nông nghiệp công nghệ cao.

Sự kết hợp giữa các di sản văn hóa Chăm, Kinh, Raglay và các dân tộc khác sẽ tạo nên bức tranh văn hóa du lịch phong phú, hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế. Do đó, tỉnh Khánh Hòa mới cần tiếp tục đầu tư và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống để thúc đẩy du lịch phát triển.

Ngành du lịch tỉnh Khánh Hòa đang trải qua một quá trình tái định vị không gian phát triển, mở rộng ra nhiều phân khúc du lịch mới. Theo đó, địa phương này không chỉ tập trung vào du lịch nghỉ dưỡng biển truyền thống mà còn tích cực khai thác các sản phẩm du lịch khác. Một trong những hướng đi đáng chú ý là du lịch khám phá văn hóa Chăm, loại hình du lịch đang ngày càng thu hút sự quan tâm của du khách.

Khánh Hòa sở hữu một hệ thống di tích văn hóa Chăm phong phú, nổi tiếng là Tháp Bà Ponagar – một trong những công trình kiến trúc Chăm Pa đẹp và độc đáo nhất. Nơi đây không chỉ là địa điểm du lịch hấp dẫn mà còn là nguồn cảm hứng cho nhiều hoạt động nghiên cứu, khám phá về văn hóa, lịch sử của dân tộc Chăm. Việc đẩy mạnh khai thác du lịch văn hóa Chăm không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử, mà còn mang lại cho du khách những trải nghiệm mới mẻ và sâu sắc về bản sắc văn hóa của dân tộc này.

Bên cạnh du lịch văn hóa, Khánh Hòa cũng tập trung phát triển du lịch thể thao biển. Với đường bờ biển dài và nước trong xanh, tỉnh có tiềm năng rất lớn để phát triển các hoạt động thể thao dưới nước như lặn nhìn san hô, câu cá biển, đua thuyền, mô tô nước… Loại hình du lịch này không chỉ đáp ứng nhu cầu giải trí của du khách mà còn thúc đẩy sự phát triển của du lịch biển nói chung.

Ngoài ra, du lịch sinh thái núi rừng và du lịch nông nghiệp cũng là những hướng đi được chú trọng. Các khu vực phía Nam của tỉnh Khánh Hòa có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch sinh thái với các rừng nguyên sinh, suối nước nóng, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ. Du lịch nông nghiệp cũng đang được quan tâm với việc du khách có thể tham quan, trải nghiệm các hoạt động sản xuất nông nghiệp, tìm hiểu về đời sống của người dân địa phương.

Tổng thể, việc đa dạng hóa các sản phẩm du lịch của Khánh Hòa không chỉ giúp đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của du khách mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành du lịch. Với những hướng đi mới này, tỉnh Khánh Hòa đang đặt mục tiêu trở thành một điểm đến hấp dẫn và đa dạng cho du khách cả trong và ngoài nước.

Một số thông tin chi tiết hơn về các điểm du lịch tại Khánh Hòa có thể được tìm thấy tại trang web chính thức của Sở Du lịch tỉnh Khánh Hòa. Tại đây, du khách có thể cập nhật thông tin mới nhất về các tour du lịch, khuyến mãi và các hoạt động du lịch hấp dẫn khác.