Những ngày gần đây, làng giải trí Việt Nam đã chứng kiến một loạt các vụ việc liên quan đến các nghệ sĩ nổi tiếng vi phạm pháp luật, đặc biệt là liên quan đến ma túy. Mới đây nhất, nhà thiết kế hàng đầu Nguyễn Công Trí đã bị bắt vì liên quan đến ma túy, gây ra một làn sóng sốc và thất vọng lớn trong công chúng. Với sự nghiệp lừng lẫy và vị thế là biểu tượng của thời trang Việt trên sàn diễn quốc tế, Công Trí đã từng hợp tác với nhiều ngôi sao hàng đầu như Beyoncé, Rihanna, Katy Perry…

Trước khi Nguyễn Công Trí bị bắt, showbiz Việt đã chứng kiến nhiều nghệ sĩ khác bị xử lý vì liên quan đến ma túy. Danh sách những cái tên “nhúng chàm” ngày càng dài và mỗi cái tên thêm vào đều gióng lên một hồi chuông cảnh tỉnh cho cả giới nghệ thuật lẫn công chúng. Gần đây nhất, người mẫu Andrea Aybar (An Tây) bị Công an TP.HCM khởi tố, bắt khẩn cấp với cáo buộc tàng trữ và tổ chức sử dụng trái phép ma túy. Ca sĩ Chi Dân cũng bị phát hiện sử dụng ma túy tại một căn hộ ở TP.HCM và bị khởi tố điều tra.

Không chỉ riêng những vụ liên quan đến ma túy, thời gian qua, showbiz Việt cũng chứng kiến nhiều nghệ sĩ, người nổi tiếng vướng vào vòng lao lý vì các hành vi vi phạm pháp luật khác. Một trong những ví dụ điển hình là vụ việc Hoa hậu Hòa bình Quốc tế 2021 Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị khởi tố vì hành vi quảng cáo sai sự thật liên quan đến sản phẩm kẹo rau củ Kera.

Khi vụ việc của nhà thiết kế Công Trí bị công bố, mạng xã hội nhanh chóng chia thành hai luồng ý kiến trái chiều. Một bộ phận khán giả và người nổi tiếng tỏ ra tiếc nuối, thậm chí lên tiếng bênh vực. Tuy nhiên, chính những phản ứng cảm tính đó mới là vấn đề đáng lo ngại. Bởi nó làm nảy sinh sự đánh tráo khái niệm giữa “có tài” và “có quyền được sai mà không bị xử lý như người bình thường”.

Chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long đã thẳng thắn lên tiếng về vấn đề này: “Ai vi phạm thì phải xử lý. Còn về quan điểm cá nhân của tôi, tôi nghĩ rằng những người nổi tiếng thì nên xử nặng gấp mười lần. Tại vì họ có ảnh hưởng đến xã hội, đến người trẻ. Còn nếu nói một cách khách quan thì đã là pháp luật thì ai cũng bình đẳng trước pháp luật, không thể có chuyện vì nổi tiếng mà được ưu ái hay nương nhẹ. Chuyện đó là không chấp nhận được”.

Ông Long cũng cảnh báo, sự mù quáng trong việc “bênh vực người nổi tiếng bằng mọi giá” còn có thể tạo ra mâu thuẫn xã hội giữa cha mẹ và con cái, giữa thầy cô và học trò, giữa luật pháp và nhận thức cộng đồng. “Tiếc thì được nhưng không được quyền cổ xúy hay tấn công dư luận, truyền thông. Có người nói rằng truyền thông đang “vùi dập” một tài năng nhưng thật ra không ai vùi cả, chính người đó tự dập. Khi đã vi phạm pháp luật, thì trách nhiệm hoàn toàn thuộc về họ, không thể đổ lỗi cho ai khác được.

Việc xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm không phải là “vùi dập” mà là bảo vệ chuẩn mực xã hội. Công chúng có thể tiếc cho những gì nghệ sĩ đã đóng góp, nhưng không thể lấy “cái tài” để bào chữa cho cái sai. Công là công – tội là tội. Đó mới là nguyên tắc công bằng đích thực.

Ông Trần Hướng Dương, Phó cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, đã lên tiếng về việc không có sự ưu ái cho bất kỳ nghệ sĩ hay người nổi tiếng nào liên quan đến các bê bối vi phạm pháp luật. Phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh nhiều nghệ sĩ và người nổi tiếng gần đây bị phát hiện dính líu đến các vụ việc vi phạm pháp luật, bao gồm cả vấn đề sử dụng trái phép chất ma túy.

Từ vụ việc rapper Bình Gold, tên thật là Vũ Xuân B., bị phát hiện dương tính với chất ma túy cần sa và bồ đà khi lái xe trên cao tốc Nội Bài – Lào Cai, gây rối trật tự công cộng, ông Dương nhấn mạnh rằng không có ngoại lệ cho người nổi tiếng. Các nghệ sĩ, cũng như công dân khác, phải tuân thủ các quy định của pháp luật. Cục Nghệ thuật biểu diễn đã xây dựng một bộ quy tắc ứng xử cho những người làm nghệ thuật dựa trên khuôn khổ pháp luật và yêu cầu thực hiện nghiêm túc. Mọi vi phạm về pháp luật và nguyên tắc đều bị xử lý nghiêm đúng theo quy định của pháp luật.

Ông Trần Hướng Dương cho rằng, người nổi tiếng càng phải nâng cao ý thức và khi vi phạm xảy ra, cần xử lý nghiêm và đúng để nêu gương. Quan điểm của Cục Nghệ thuật biểu diễn là không có vùng cấm, không có ngoại lệ cho bất kỳ ai, bất kể họ có nổi tiếng hay không. Việc xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật không chỉ nhằm mục đích惩罚 mà còn để tạo ra một môi trường lành mạnh cho hoạt động nghệ thuật và giải trí.

Trong nỗ lực làm sạch môi trường mạng và ngăn chặn hàng giả, hàng nhái, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cũng đang đẩy mạnh hoạt động phối hợp xử lý các vấn đề liên quan. Luật Quảng cáo sửa đổi, có hiệu lực từ 01/01/2026, đã bổ sung quy định về nghĩa vụ của người nổi tiếng khi tham gia quảng cáo. Điều này nhằm tăng cường trách nhiệm của người nổi tiếng trong việc quảng cáo và kinh doanh.

Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đang làm việc để hạn chế đăng tải thông tin và hình ảnh của nghệ sĩ vi phạm pháp luật trên các phương tiện truyền thông. Mặc dù hiện tại việc này mới chỉ dừng lại ở mức khuyến khích, cơ quan chức năng đang hướng tới thể chế hóa bằng pháp luật để có biện pháp cụ thể và hiệu quả hơn. Mục tiêu là tạo ra một môi trường thông tin lành mạnh và trách nhiệm, nơi người nổi tiếng và nghệ sĩ phải tuân thủ các quy định và chuẩn mực đạo đức.

Nhìn chung, các cơ quan chức năng đang tích cực làm việc để tạo ra một môi trường nghệ thuật và giải trí lành mạnh, nơi mà người nổi tiếng và nghệ sĩ phải tuân thủ các quy định pháp luật và chuẩn mực đạo đức. Không có ngoại lệ cho bất kỳ ai, và mọi vi phạm đều sẽ bị xử lý nghiêm.

Chiều ngày 24/7, tại buổi họp báo thường kỳ của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL), ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử, đã chia sẻ về quy trình hạn chế sự xuất hiện của người nổi tiếng vi phạm pháp luật hoặc đạo đức xã hội trên báo chí và truyền hình.

Ông cho biết, quy trình này đã được Bộ ban hành từ tháng 10/2023 nhưng đến nay vẫn chưa thể triển khai do nhiều lý do khách quan và chủ quan. Việc hạn chế sự xuất hiện của người nổi tiếng vi phạm pháp luật hoặc đạo đức xã hội trên báo chí và truyền hình là một vấn đề cần thiết để bảo vệ hình ảnh và uy tín của ngành văn hóa, cũng như giữ gìn giá trị đạo đức và pháp luật trong xã hội.

Ông Lê Quang Tự Do cũng cho biết rằng, Văn bản hướng dẫn và quy trình cụ thể dự kiến sẽ được ban hành vào tháng 8 tới. Điều này cho thấy sự quyết tâm của Bộ VHTTDL trong việc triển khai thực hiện quy trình này, nhằm tạo ra một môi trường văn hóa lành mạnh và tích cực.

Về vấn đề này, ông Lê Quang Tự Do nhấn mạnh rằng, việc hạn chế sự xuất hiện của người nổi tiếng vi phạm pháp luật hoặc đạo đức xã hội trên báo chí và truyền hình không phải là việc dễ dàng, nhưng Bộ VHTTDL sẽ cố gắng thực hiện một cách quyết liệt và hiệu quả.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho phép thể chế hóa quy định hạn chế hình ảnh trên truyền thông và hoạt động trên sân khấu biểu diễn đối với những nghệ sĩ, người nổi tiếng vi phạm pháp luật. Đề xuất này được ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, chia sẻ tại buổi họp báo thường kỳ quý 2 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vào ngày 24/7 tại Hà Nội.

Ông Tự Do cho biết, vào tháng 10/2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành bộ quy trình thí điểm hạn chế hình ảnh và hoạt động trên báo chí, truyền thông, trên sân khấu nghệ thuật biểu diễn của nghệ sĩ, người nổi tiếng vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, do nhiều lý do khách quan và chủ quan, quy trình này chưa được triển khai. Một trong những lý do chủ quan là quy trình hạn chế hình ảnh, hoạt động của nghệ sĩ, người nổi tiếng vi phạm pháp luật chưa được thể chế thành pháp luật.

Ông Tự Do cũng cho biết, trong các quy định pháp luật hiện nay, không có quy định nào quy định người nổi tiếng khi vi phạm pháp luật không được xuất hiện trên báo, đài. Do đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch muốn thể chế hóa quy trình này thành quy phạm pháp luật để có thể áp dụng một cách chắc chắn và hiệu quả. Bộ đang đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho phép ban hành thành một quyết định của Thủ tướng hoặc đề xuất đưa vào Nghị định 144 về hoạt động nghệ thuật biểu diễn đang được sửa đổi.

Về tình trạng lừa đảo trên mạng xã hội, ông Lê Quang Tự Do cho biết, hiện nay trên không gian mạng, đặc biệt là trên Facebook, xuất hiện nhiều tài khoản giả mạo các doanh nghiệp lừa đảo với nhiều hình thức khác nhau. Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đã có những biện pháp ngăn chặn, như dùng biện pháp chặn gỡ về kỹ thuật để chặn gỡ các tài khoản giả mạo để lừa đảo.

Ông Tự Do cũng cho biết, trong 6 tháng đầu năm, các nền tảng mạng xã hội đã gỡ khoảng 30.000 tài khoản giả mạo. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc ngăn chặn tình trạng lừa đảo trên mạng xã hội.

Một ví dụ về việc nghệ sĩ bị ‘cấm sóng’ vì vi phạm pháp luật là cặp MC Nhật Bản Karuma Sasaki và Chiharu Mori, sự nghiệp của họ đứng bên bờ vực sụp đổ sau khi lộ clip nhạy cảm khi say xỉn.

Quảng cáo thuốc lá trên mạng xã hội – một vấn đề nhức nhối

Thuốc lá là mặt hàng nằm trong danh mục bị cấm quảng cáo theo quy định pháp luật, tuy nhiên tình trạng rao bán và giới thiệu sản phẩm liên quan đến thuốc lá trên không gian mạng vẫn diễn ra khá phổ biến. Các hội nhóm kín trên mạng xã hội, với lượng lớn thành viên tham gia, trở thành ‘cầu nối’ cho việc quảng cáo và mua bán thuốc lá trái phép.

Các bài đăng trên những nhóm này thường sử dụng tên giả hoặc tài khoản ảo để đăng bài, kèm theo thông tin liên hệ riêng để tránh sự giám sát của cơ quan chức năng. Việc mua bán thuốc lá diễn ra linh hoạt, từ bán lẻ đến bán nguyên cây, với mức giá dao động từ 300.000 đến 900.000 đồng/cây tùy theo loại sản phẩm.

Pháp luật Việt Nam nghiêm cấm hoàn toàn việc quảng cáo thuốc lá dưới mọi hình thức và trên mọi nền tảng. Luật Quảng cáo 2012 (sửa đổi 2025) và Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012 quy định rõ rằng thuốc lá là mặt hàng cấm quảng cáo, khuyến mại hay tiếp thị, trừ một số hoạt động tài trợ nhân đạo đặc biệt.

Các hành vi quảng cáo thuốc lá trên mạng xã hội, như đăng bài, quay clip sử dụng hoặc giới thiệu thuốc lá, đều có thể bị coi là quảng cáo trái phép và bị xử phạt từ 50 đến 70 triệu đồng theo Nghị định 38/2021/NĐ-CP. Tuy nhiên, việc xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn do vấn đề thẩm quyền pháp lý, truy vết danh tính và tốc độ lan truyền nội dung quá nhanh.

Để giải quyết vấn đề này, Việt Nam đã có công cụ pháp lý như Luật An ninh mạng 2018, Nghị định 53/2022/NĐ-CP và Nghị định 181/2013/NĐ-CP để yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm và buộc các nền tảng tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam.

Luật sư Dương Lê Ước An, Công ty Luật Hợp danh Đại An Phát, đánh giá rằng mức xử phạt hiện nay chưa đủ sức răn đe, đặc biệt với những đối tượng thu lợi lớn từ quảng cáo thuốc lá. Ông đề xuất tăng mức phạt, bổ sung các hình thức xử lý bổ sung như tịch thu lợi nhuận, đình chỉ hoạt động, công khai danh tính vi phạm… và hoàn thiện khung pháp lý quản lý thuốc lá điện tử – vốn đang là kẽ hở trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá hiện nay.

Việc hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường xử lý vi phạm sẽ giúp ngăn chặn tình trạng quảng cáo thuốc lá trên mạng xã hội, bảo vệ sức khỏe của cộng đồng và đảm bảo sự tuân thủ pháp luật của các tổ chức và cá nhân.