Hội thảo Quốc tế về Tính toán Thông minh trong Khoa học Kỹ thuật (ICCIES) lần thứ nhất đã được tổ chức tại TP.HCM vào ngày 23.7, với sự hợp tác giữa Trường ĐH Tôn Đức Thắng, ĐH Khoa học và Công nghệ Wroclaw (Ba Lan) và ĐH Quốc gia Chungbuk (Hàn Quốc). Với chủ đề “Những đổi mới, tiến bộ và xu hướng trí tuệ tính toán trong khoa học kỹ thuật tương lai”, hội thảo đã thu hút sự quan tâm của nhiều chuyên gia và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực này.
Trong bối cảnh hiện nay, ngành công nghệ đang trải qua một quá trình chuyển đổi mạnh mẽ với sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo (AI). Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến việc cắt giảm nhân sự ở nhiều doanh nghiệp. GS-TS Costin Badica, Giám đốc Trường đào tạo tiến sĩ ‘Constantin Belea’ thuộc ĐH Craiova (Romania), đã chia sẻ về sự thay đổi đột ngột ở nhiều khía cạnh, bao gồm thị trường lao động, do sự phát triển của AI. Từ đầu năm đến 22.7, đã có 166 công ty công nghệ trên toàn cầu tham gia vào làn sóng sa thải với 80.150 nhân sự đã bị mất việc làm.
GS-TS Costin Badica nhấn mạnh rằng sự phát triển của AI không đồng nghĩa với việc sinh viên phải đối diện với cảnh thất nghiệp sau khi tốt nghiệp. Để nâng cao năng lực cạnh tranh, sinh viên cần phải tập trung nhiều hơn vào nền tảng cơ bản, từ đó hiểu rõ vấn đề và biết diễn đạt một cách rõ ràng. Đồng thời, sinh viên cần hiểu rõ và học cách làm việc với AI, cũng như sáng tạo hơn trong công việc khi những thứ vốn phức tạp giờ đều có thể được tự động hóa.
GS-TS Costin Badica cũng cho biết rằng các cơ sở giáo dục ĐH cần phải thích nghi với sự thay đổi này. Nếu như trước đây trường thường tập trung dạy những kiến thức nền tảng và kỹ thuật rất chuyên sâu, thì nay phải đào tạo thêm cho sinh viên biết cách dùng AI. Điều này không chỉ áp dụng với riêng kỹ sư công nghệ thông tin, mà ngay cả khi làm việc ngoài lĩnh vực công nghệ, các bạn cũng cần được đào tạo để biết cách sử dụng AI.
GS-TS Huỳnh Văn Nam, công tác ở Trường sau ĐH Khoa học và Công nghệ tiên tiến thuộc Viện Khoa học và Công nghệ tiên tiến Nhật Bản (JAIST), kiêm Tổng biên tập Tạp chí quốc tế về Khoa học hệ thống và tri thức (IJKSS), cũng chia sẻ quan điểm tương tự. Theo ông, sinh viên không cần phải lo lắng nhiều về thị trường lao động miễn là các bạn được đào tạo những kỹ năng cơ bản, cần thiết để thích nghi, đồng thời biết cách sử dụng AI hiệu quả cho công việc.
Nhu cầu nhân lực không quá bi quan khi Chính phủ đã thông qua chương trình Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050. Hội thảo ICCIES 2025 đã nhận được hơn 200 tham luận từ tác giả ở 36 quốc gia, trong đó 115 bài được chọn đăng trong 4 tập kỷ yếu của hội nghị. Thông qua hội thảo, các chuyên gia và nhà nghiên cứu hy vọng sẽ tạo ra một diễn đàn để trao đổi ý tưởng, phát triển và ứng dụng các công nghệ thông minh trong tương lai.
Trước những thách thức và cơ hội mà AI mang lại, việc thích nghi và đổi mới trong giáo dục và đào tạo là điều cần thiết. Các cơ sở giáo dục cần phải cập nhật chương trình đào tạo để đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động và giúp sinh viên có thể cạnh tranh trong một thế giới ngày càng tự động hóa.